تعمیر فرمان راوفور
فرمان برقی تویوتا راوفور از نوع Rack-Mounted EPS است؛ موتور برقی و ECU روی خود رک نصب شده‌اند و با کمک سنسور گشتاور، فقط هنگام چرخش غربیلک نیروی کمکی تولید می‌کنند. حذف پمپ هیدرولیک، روغن و شیلنگ‌ها یعنی نگه‌داری کمتر و کاهش مصرف سوخت، اما در عوض خرابی‌های احتمالی به حوزهٔ الکترونیک و برد ECU گره می‌خورند.
نشانه‌های خرابی در فرمان هیدرولیک و برقی
| علامت | توضیحات | پیامد در رانندگی |
|---|---|---|
| صدای قژقژ در چرخش فرمان | افت فشار پمپ هیدرولیک یا خرابی قطعات داخل پمپ | سفت شدن فرمان و زیاد شدن صدای فرمان |
| صدای ناله فرمان در چرخش | ابتدای خرابی قطعات جعبه فرمان یا جلوبندی | تبدیل شدن صدا به تقه در دست انداز‌ها |
| سفتی ناگهانی فرمان | احتمال ضعیف شدن پمپ هیدرولیک یا تخریب کامل | سفت شدن فرمان در حالت درجا و مکانیکی شدن فرمان |
| صدای تق تق هنگام چپ و راست کردن فرمان هیدرولیک | خرابی سیبک، قرقری، میل فرمان، شیرفرمان، چارشاخ فرمان | صدای بیش از حد در دست انداز، تنظیم نشدن فرمان، خلاصی چپ و راست فرمان |
| نشت روغن هیدرولیک در قسمت زیر چرخ | فرسوده شدن جعبه فرمان، پمپ هیدرولیک یا مخزن و شلنگ‌ها | تمام شدن روغن و سوختن پمپ هیدرولیک – تخریب جلوبندی بر اثر روغن ریزی |
| لرزش در سرعت بالا | تخریب یکی از قطعات جلوبندی مانند طبق، پولوس، رام و یا لاستیک چرخ | فرسودگی تایر و عدم تعادل در رانندگی و انحراف خودرو |
| حباب یا کف در مخزن هیدرولیک | خرابی اورینگ‌ها یا هوا کشیدن از شلنگ‌ها | سفت شدن فرمان |
| صدای تق تق هنگام چپ و راست کردن فرمان برقی | خرابی تلسکوپی فرمان، خرابی جعبه فرمان، پله پله شدن فرمان | صدای شکستگی دو قطعه، خلاصی بیش از حد، عامل تخریب تمامی قطعات تلسکوپی از جمله موتور DC و بلبرینگ‌ها |
| سفت شدن فرمان برقی | روشن شدن آلارم فرمان موقت و دائمی یا پله پله شدن فرمان | هنگام شدن خطای EPS فرمان طوری سفت می‌شود که انگار خودرو خاموش است. |
| روشن شدن آلارم EPS یا ABS | گرفتن ترمز ناگهانی، سفت شدن نگهانی فرمان، چشمک زدن EPS، ESP و ABS | در این حالت خودرو از حالت کالیبره خارج شده و فرمان صحیح به کامپیوتر ارسال نمی‌کند. |
علائم و نشانه‌های خرابی فرمان راوفور
در صورت بروز مشکل در سیستم فرمان برقی تویوتا راوفور، خودرو علائم و اخطارهایی از خود نشان می‌دهد که آگاهی از آن‌ها بسیار مهم است. مهم‌ترین نشانه‌های خرابی یا نقص در فرمان برقی RAV4 مدل‌های ۲۰۱۲-۲۰۱۷ عبارتند از:
سفت شدن یا سخت چرخیدن فرمان: یکی از رایج‌ترین علائم، سفت شدن ناگهانی فرمان است به طوری که راننده برای چرخاندن غربیلک مجبور به اعمال نیروی بیشتری می‌شود. اگر فرمان برقی به درستی عمل نکند، امکان دارد خودرو مانند گذشته فرمان‌پذیر نباشد و نرمی سابق را نداشته باشد.
روشن شدن چراغ هشدار EPS روی داشبورد: اگر چراغ زرد رنگ EPS (یا آیکون فرمان) در صفحه کیلومتر روشن شود، نشانه‌ی وجود خطا در سیستم فرمان برقی است . این چراغ هشدار را نباید نادیده گرفت، زیرا اغلب بیانگر یک نقص فنی جدی در عملکرد سیستم کمکی فرمان است.
لرزش یا صداهای غیرعادی از ناحیه فرمان: شنیدن صدای تق‌تق یا احساس لرزش در غربیلک هنگام چرخاندن فرمان یا عبور از دست‌انداز می‌تواند به وجود مشکل در اجزای فرمان برقی اشاره داشته باشد. مثلاً صدای تق تق مکرر در هنگام چرخش فرمان ممکن است به لقی اتصالات یا خرابی بخش‌های مکانیکی فرمان مرتبط باشد.
لقی و ناپایداری فرمان: اگر احساس می‌کنید فرمان خودرو بیش از حد خلاصی دارد (اصطلاحاً فرمان در دست شما بازی می‌کند) یا خودرو به حرکات فرمان واکنش دقیق نشان نمی‌دهد، این وضعیت می‌تواند حاصل خرابی در بخش‌های مکانیکی جعبه فرمان یا کالیبره نبودن سیستم EPS باشد.
قطع و وصل شدن متناوب کمک فرمان: گاهی ممکن است حین رانندگی متوجه شوید که نیروی کمکی فرمان به طور لحظه‌ای قطع شده و فرمان سفت می‌شود و سپس دوباره عادی می‌گردد. این حالت که نوعی عملکرد ناپایدار سیستم است، از نشانه‌های وجود ایراد جدی در ECU یا مدار برق‌رسانی سیستم فرمان برقی خواهد بود.
هر یک از علائم بالا هشداری است که نباید نادیده گرفته شود. سیستم فرمان جزو اجزای ایمنی خودروست و اختلال در آن می‌تواند کنترل خودرو را به خطر بیندازد. در بخش‌های بعد به علل بروز این مشکلات و نحوه رفع آن‌ها خواهیم پرداخت.
مشکلات رایج و دلایل خرابی در فرمان رافور (RAV4)
در خودروهای تویوتا راوفور مدل ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷، تجربه نشان داده است که خرابی‌های فرمان برقی عموما ناشی از موارد زیر هستند:
خرابی موتور برقی فرمان: موتور الکتریکی (از نوع جریان مستقیم DC) مهم‌ترین بخش سیستم EPS است که نیروی کمکی را تولید می‌کند. اگر این موتور بسوزد یا دچار نقص شود، فرمان عملاً بدون کمک باقی می‌ماند و سفت شدن شدید فرمان رخ می‌دهد. خرابی موتور می‌تواند بر اثر استهلاک طبیعی، آب‌خوردگی، یا افزایش جریان کشیده شده در اثر بار زیاد اتفاق بیافتد.
معیوب شدن سنسور گشتاور یا زاویه فرمان: سنسور گشتاور روی شیر فرمان نصب است و میزان نیروی پیچشی اعمال‌شده توسط راننده را اندازه می‌گیرد، همچنین سنسور زاویه میزان چرخش غربیلک را گزارش می‌دهد. اختلال در عملکرد هر یک از این سنسورها (مثلاً به دلیل خرابی داخلی یا به‌هم خوردن کالیبراسیون) باعث می‌شود ECU اطلاعات نادرستی دریافت کند. نتیجه ممکن است سفت شدن فرمان، عملکرد نامنظم و روشن شدن چراغ خطای EPS باشد. برای مثال، اگر سنسور زاویه درست تنظیم نباشد، چراغ ESP/Traction نیز روشن شود چون کنترل پایداری خودرو دچار سردرگمی می‌شود.
نقص در یونیت کنترل الکترونیکی (ECU): ECU مغز متفکر سیستم است و هرگونه اختلال در آن مستقیماً عملکرد فرمان را مختل می‌کند. مشکلات ECU ممکن است به شکل عدم ارتباط با دستگاه دیاگ (شناخته نشدن یونیت فرمان در اسکنر) ظاهر شود یا با روشن شدن چراغ EPS همراه باشد. دلایل آن می‌تواند نوسانات برق، آسیب دیدن مدارهای داخلی ECU، یا باگ‌های نرم‌افزاری باشد. در چنین شرایطی فرمان به‌طور کامل از کار می‌افتد یا رفتارهای عجیب از خود نشان می‌دهد (مثلاً سفت و نرم شدن متوالی).
ایراد در اتصالات برقی یا منبع تغذیه: سیستم EPS برای عملکرد صحیح نیازمند برق با ولتاژ و جریان کافی است. هرگونه ضعف در سیم‌کشی، شل شدن کانکتورها یا افت ولتاژ باتری می‌تواند عملکرد موتور برقی را مختل کند. به عنوان نمونه، ضعیف شدن باتری خودرو یا دینام معیوب ممکن است باعث شود در هنگام چرخاندن فرمان (خصوصاً در دور آرام موتور)، ولتاژ سیستم افت کرده و EPS موقتاً از کار بیفتد. همچنین وجود اتصالی یا قطعی در دسته‌سیم فرمان برقی می‌تواند منجر به عملکرد ناپایدار و بروز خطا در یونیت شود.
فرسودگی بخش‌های مکانیکی جعبه فرمان: هرچند سیستم کمکی فرمان در RAV4 برقی است، اما بخش مکانیکی فرمان (مجموعه دنده‌شانه‌ای و پینیون به همراه مفصل‌ها و میل فرمان) همچنان وجود دارد و مستهلک می‌شود. گذر زمان و شرایط رانندگی (مانند عبور مداوم از مسیرهای ناهموار) می‌تواند باعث لقی در بوش‌ها، بلبرینگ‌ها یا چرخ‌دنده‌های جعبه فرمان شود. نتیجه این فرسودگی، ایجاد سر و صدای تق‌تق و احساس خلاصی در فرمان خواهد بود. حتی ممکن است در موارد حاد، دقت فرمان کاهش یافته و خودرو در مسیر مستقیم ثبات کامل نداشته باشد.
با توجه به موارد بالا، تعمیرکار متخصص در مرحله عیب‌یابی باید تشخیص دهد که کدام یک از اجزای سیستم دچار مشکل شده است. خوشبختانه طراحی سیستم فرمان برقی تویوتا به گونه‌ایست که در بسیاری موارد قطعات معیوب به صورت مجزا قابل تعویض هستند و نیازی به تعویض کامل مجموعه فرمان نیست.
تعمیر جعبه فرمان تویوتا راوفور
جعبه فرمان رافور یک قطعه مکانیکی بدون سیستم هیدرولیک است که ممکن است طی زمان دچار سائیدگی در دنده‌ها، بوش‌ها یا مفصل‌ها شود. علائمی مانند صدای تق‌تق در هنگام چرخاندن فرمان یا خلاصی بیش از حد غربیلک می‌تواند نشان‌دهنده ایراد در جعبه فرمان باشد. در فرآیند تعمیر جعبه فرمان، پس از باز کردن مجموعه از روی خودرو، تمامی اجزا شستشو و بازرسی می‌شوند. سپس با تنظیم مجدد لقی بین دنده پینیون و شانه‌ای (از طریق پیچ تنظیم مخصوص جعبه فرمان) و تعویض قطعات مستهلک مانند بوش‌های انتهایی یا بلبرینگ‌ها، مشکل لقی و صدا برطرف می‌گردد. این کار یک تبحر ویژه می‌طلبد؛ زیرا تنظیم بیش از حد سفت یا شل پیچ تنظیم می‌تواند به سفت شدن فرمان یا تداوم لقی بیانجامد. پس از انجام تعمیرات و مونتاژ مجدد، جعبه فرمان روی خودرو نصب شده و میزان فرمان خودرو (تنظیم زوایای چرخ‌ها) بررسی می‌شود تا خودرو بدون انحراف حرکت کند.
در مواردی که آسیب مکانیکی شدید باشد—برای مثال تاب برداشتن میله‌ها، خوردگی دنده‌ها در اثر کارکرد طولانی یا تصادف—ممکن است تعمیر جعبه فرمان مقرون‌به‌صرفه یا ایمن نباشد. در این شرایط، راه‌حل تعویض کامل جعبه فرمان با یک قطعه نو (اورجینال یا افترمارکت باکیفیت) یا یک قطعه استوک سالم است. هزینه جعبه فرمان نو برای RAV4 نسبتاً بالا است (به دلیل فناوری برقی و سنسورهای مجتمع در آن)، بنابراین تعمیر آن در صورت امکان، به‌طور قابل توجهی هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. خوشبختانه ایران فرمان ضمن انجام تعمیرات، قطعات یدکی اصلی را نیز در اختیار دارد و در صورت نیاز به تعویض کامل، می‌تواند قطعه‌ی مناسب را با ضمانت اصالت تهیه و بر روی خودرو نصب کند.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت وجود یک ستون فرمان تلسکوپی (شامل مفصل‌ها و یونیورسال جوینت‌ها) بین غربیلک و جعبه فرمان است. خرابی یا لقی در این قسمت هم می‌تواند موجب صدا و لرزش در فرمان شود. تعمیرکاران مجرب مجموعه ایران فرمان، تمامی بخش‌های مرتبط با سیستم فرمان را مورد بازبینی قرار می‌دهند تا هیچ ایرادی از قلم نیفتد. نتیجه نهایی باید فرمانی باشد که بی‌صدا، بدون لقی و با نرمی استاندارد کارخانه کار می‌کند.
هزینه تعمیر فرمان برقی (جعبه فرمان و موتور DC) تویوتا راوفور (تابستان ۱۴۰۴)
هزینه تعمیر جعبه فرمان تویوتا راوفور (۲۰۱۷-۲۰۱۲) در مرداد ۱۴۰۴ معادل ۱۵ میلیون تومان و هزینه تعمیر تلسکوپی راوفور (شامل قطعات برقی و سنسورها) بسته به میزان خرابی بین ۱۰ تا ۳۵ میلیون تومان می‌باشد. این قیمت با توجه به نوسانات ارز ممکن است تغییر کند. جهت دریافت قیمت دقیق با ما تماس بگیرید.
فرآیند تعمیر فرمان راوفور در ایران فرمان
اسکن تخصصی Techstream و بررسی ولتاژ ورودی ECU
تست بوش‌ها و لقی مکانیکی جعبه فرمان، کنترل گشتاور سنسور
تعویض یا تعمیر موتور برقی، سنسور گشتاور یا ECU در صورت لزوم
تنظیم پیچ لقی رک و گریس‌کاری یاتاقان‌ها
کالیبراسیون و تست جاده‌ای؛ تحویل با گزارش گشتاور و عدم خطا
ارائه‌ی ضمانت کتبی مطابق نوع قطعه انتخابی
چرا تعمیر فرمان RAV4 خود را به ایران فرمان بسپاریم؟
تجربه و تخصص:
تکنسین‌های ایران فرمان دارای سال‌ها تجربه در زمینه تعمیر انواع سیستم‌های فرمان (هیدرولیک و برقی) هستند و به‌طور ویژه با مشکلات رایج فرمان برقی تویوتا RAV4 آشنایی دارند.
استفاده از قطعات باکیفیت:
کیفیت قطعات مصرفی در عمر و عملکرد سیستم تعمیر‌شده نقشی کلیدی دارد. ایران فرمان بسته به نیاز و بودجه مشتری از قطعات درجه یک و تست‌شده استفاده می‌کند. در تعمیر فرمان RAV4، قطعات ساخت تایوان با ۱۲ ماه ضمانت و در صورت تمایل مشتری قطعات اصلی ژاپنی با ۲۴ ماه ضمانت کتبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ضمانت کتبی تعمیر:
تمام خدمات انجام‌شده در ایران فرمان دارای گارانتی رسمی هستند. به عبارت دیگر، پس از تعمیر فرمان RAV4 شما، یک ضمانت‌نامه کتبی به شما ارائه می‌شود که تا ۱۲ ماه در صورت استفاده از قطعات تایوانی و ۲۴ ماه در صورت استفاده از قطعات ژاپنی اصلی اعتبار دارد.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها:
همان‌طور که اشاره شد، تعمیرکاران ایران فرمان تا حد ممکن رویکرد تعمیر به‌جای تعویض را در پیش می‌گیرند. این موضوع به خصوص برای قطعه گران‌قیمتی مثل جعبه فرمان بسیار اهمیت دارد.
خدمات مشتری‌محور:
در ایران فرمان، رضایت و اعتماد مشتریان در اولویت قرار دارد. از مشاوره اولیه صادقانه درباره مشکل خودرو و تخمین هزینه‌ها گرفته تا اطلاع‌رسانی شفاف در مورد روند تعمیر و تحویل به‌موقع خودرو، همه مطابق با خواسته مشتری انجام می‌شود.
با در نظر گرفتن مزایای فوق، ایران فرمان به عنوان یک مرکز تخصصی فرمان در تهران انتخابی مطمئن برای حل مشکلات فرمان برقی تویوتا راوفور شما خواهد بود. مجموعه ما با داشتن کارگاه مجهز در شمال‌غرب تهران (محله فرحزاد) آماده خدمت‌رسانی به مشتریان گرامی می‌باشد.
سؤالات پرتکرار مشتریان
چرا چراغ زرد EPS روی داشبورد روشن شده و فرمان گاهی سفت می‌شود؟
سیستم فرمان برقی هنگام تشخیص خطا در ECU، سنسور گشتاور یا ولتاژ باتری، چراغ هشدار را روشن می‌کند و برای محافظت از قطعات، کمک موتور را کاهش می‌دهد. در این حالت خودرو فرمان دارد اما سفت می‌شود. برای جلوگیری از آسیب بیشتر، خودرو را در اولین فرصت به دستگاه دیاگ تخصصی وصل کنید؛ ایران فرمان این عیب‌یابی را در کمتر از ۱۵ دقیقه انجام می‌دهد.
آیا می‌توان فقط قطعه معیوب (مثلاً موتور برقی یا سنسور) را تعویض کرد یا باید کل رک فرمان عوض شود؟
در بیشتر خرابی‌های RAV4، موتور برقی، سنسور گشتاور یا ECU به‌صورت جداگانه قابل تعویض یا بازسازی است و نیازی به خرید رک کامل نیست. ایران فرمان در ۸۰ ٪ موارد با تعویض قطعه معیوب، هزینه را تا یک‌سوم قیمت رک نو کاهش می‌دهد.
تعمیر کامل یونیت EPS معمولاً چقدر زمان می‌برد؟
اگر فقط موتور یا سنسور نیاز به تعویض داشته باشد، کار در همان روز (۴–۶ ساعت) تحویل می‌شود. در صورت نیاز به تعمیر برد ECU یا تنظیم دقیق لقی رک، ممکن است یک روز کاری کامل زمان ببرد. زمان دقیق پس از عیب‌یابی اولیه اعلام می‌شود.
چه زمانی فرمان RAV4 نیاز به سرویس دارد؟
سیستم برقی روغن یا فیلتر تعویضی ندارد، اما توصیه می‌کنیم هر ۶۰ هزار کیلومتر یا سالی یک‌بار بازدید نرم‌افزاری ECU، بررسی ولتاژ باتری و تست لقی مکانیکی جعبه فرمان انجام شود تا از خرابی‌های پرهزینه پیشگیری گردد.
تفاوت قطعات تایوانی و ژاپنی در تعمیر فرمان برقی چیست؟
قطعات تایوانی درجه‌یک کیفیت خوبی دارند و با ۱۲ ماه ضمانت کتبی عرضه می‌شوند. قطعات ژاپنی دوام بیشتری (میانگین ۸۰ هزار کیلومتر) دارند و ایران فرمان آن‌ها را با ۲۴ ماه ضمانت کتبی نصب می‌کند. انتخاب بسته به بودجه و میزان کارکرد سالانه شماست؛ تعمیرکاران ما گزینه مناسب را پیشنهاد می‌دهند.
