تعمیر فرمان تویوتا پرادو
تمامی مدل‌های پرادو موجود در بازار ایران (شامل مدل‌های دو در و چهار در، دنده‌ای و اتوماتیک V4 و V6 سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴) از سیستم فرمان هیدرولیک بهره می‌برند. این سیستم به کمک فشار روغن، نیروی لازم برای چرخاندن آسان فرمان را فراهم می‌کند. با توجه به وزن و قابلیت‌های آفرود پرادو، سلامت سیستم فرمان هیدرولیک اهمیت ویژه‌ای دارد؛ هرگونه نقص در پمپ هیدرولیک یا جعبه فرمان می‌تواند کنترل خودرو را دشوار و حتی خطرناک کند. ایران فرمان با ارائه ۲۴ ماه ضمانت کتبی تعمیرات فرمان پرادو، اطمینان و آسودگی خاطر را برای مالکین این خودرو فراهم کرده است.
دسترسی سریع
نشانه‌های خرابی در فرمان هیدرولیک و برقی
| علامت | توضیحات | پیامد در رانندگی |
|---|---|---|
| صدای قژقژ در چرخش فرمان | افت فشار پمپ هیدرولیک یا خرابی قطعات داخل پمپ | سفت شدن فرمان و زیاد شدن صدای فرمان |
| صدای ناله فرمان در چرخش | ابتدای خرابی قطعات جعبه فرمان یا جلوبندی | تبدیل شدن صدا به تقه در دست انداز‌ها |
| سفتی ناگهانی فرمان | احتمال ضعیف شدن پمپ هیدرولیک یا تخریب کامل | سفت شدن فرمان در حالت درجا و مکانیکی شدن فرمان |
| صدای تق تق هنگام چپ و راست کردن فرمان هیدرولیک | خرابی سیبک، قرقری، میل فرمان، شیرفرمان، چارشاخ فرمان | صدای بیش از حد در دست انداز، تنظیم نشدن فرمان، خلاصی چپ و راست فرمان |
| نشت روغن هیدرولیک در قسمت زیر چرخ | فرسوده شدن جعبه فرمان، پمپ هیدرولیک یا مخزن و شلنگ‌ها | تمام شدن روغن و سوختن پمپ هیدرولیک – تخریب جلوبندی بر اثر روغن ریزی |
| لرزش در سرعت بالا | تخریب یکی از قطعات جلوبندی مانند طبق، پولوس، رام و یا لاستیک چرخ | فرسودگی تایر و عدم تعادل در رانندگی و انحراف خودرو |
| حباب یا کف در مخزن هیدرولیک | خرابی اورینگ‌ها یا هوا کشیدن از شلنگ‌ها | سفت شدن فرمان |
| صدای تق تق هنگام چپ و راست کردن فرمان برقی | خرابی تلسکوپی فرمان، خرابی جعبه فرمان، پله پله شدن فرمان | صدای شکستگی دو قطعه، خلاصی بیش از حد، عامل تخریب تمامی قطعات تلسکوپی از جمله موتور DC و بلبرینگ‌ها |
| سفت شدن فرمان برقی | روشن شدن آلارم فرمان موقت و دائمی یا پله پله شدن فرمان | هنگام شدن خطای EPS فرمان طوری سفت می‌شود که انگار خودرو خاموش است. |
| روشن شدن آلارم EPS یا ABS | گرفتن ترمز ناگهانی، سفت شدن نگهانی فرمان، چشمک زدن EPS، ESP و ABS | در این حالت خودرو از حالت کالیبره خارج شده و فرمان صحیح به کامپیوتر ارسال نمی‌کند. |
علائم خرابی و مشکلات رایج در فرمان هیدرولیک پرادو
فرمان هیدرولیک مانند هر سیستم مکانیکی ممکن است به‌مرور دچار استهلاک یا مشکل شود. شناخت علائم خرابی به راننده کمک می‌کند پیش از تشدید مشکل، برای تعمیر اقدام کند. مهم‌ترین نشانه‌ها و مشکلات رایج فرمان هیدرولیک پرادو عبارت‌اند از:
سفت شدن یا سخت چرخیدن فرمان: اگر فرمان خودرو خصوصاً در سرعت‌های پایین (مثلاً هنگام پارک کردن) بیش از حد سفت شده و نیاز به نیروی زیادی برای چرخاندن دارد، نشانه کاهش یا نبودن کمک هیدرولیک است. این مشکل می‌تواند به دلیل کمبود روغن هیدرولیک در مخزن، وجود هوا در سیستم، خرابی پمپ یا خرابی جعبه فرمان باشد.
نشتی روغن هیدرولیک: مشاهده لکّه‌های روغن قرمز یا کهربایی‌رنگ زیر خودرو (نزدیک چرخ‌های جلو یا زیر پمپ) نشان‌دهنده نشت روغن هیدرولیک است. نشت روغن معمولاً به علت معیوب شدن کاسهنمدها، اُرینگ‌ها یا ترکیدن شیلنگ‌های هیدرولیک رخ می‌دهد. کاهش سطح روغن به‌مرور موجب سفت شدن فرمان و آسیب جدی به پمپ و جعبه فرمان خواهد شد، لذا در صورت مشاهده هرگونه روغن‌ریزی باید سریعاً برای رفع آن اقدام کرد.
ایجاد صداهای غیرعادی هنگام چرخاندن فرمان: صدای زوزه کشیدن یا جیغ (مانند صوت کشیدن) در هنگام چرخاندن فرمان به چپ یا راست یکی از علائم خرابی سیستم فرمان هیدرولیک است. این صدا ممکن است ناشی از هوا گرفتن پمپ (در اثر کمبود روغن)، خرابی بلبرینگ‌های پمپ یا شل بودن تسمه پمپ باشد. همچنین صدای تق تق یا ضربه هنگام چرخاندن تا انتها می‌تواند از خرابی سیبک‌ها یا مفاصل جعبه فرمان باشد.
لرزش یا پرش در فرمان: اگر فرمان در حین حرکت یا درجا لرزش غیرعادی دارد، ممکن است مشکلی در سیستم هیدرولیک یا اجزای مکانیکی فرمان باشد. لرزش‌های متناوب می‌تواند ناشی از معیوب بودن تسمه (لغزش تسمه) یا وجود هوا در روغن باشد که با هواگیری و تعویض تسمه برطرف می‌شود. همچنین خرابی سیبک‌ها یا عدم بالانس چرخ‌ها نیز می‌تواند خود را به صورت لرزش در فرمان نشان دهد.
لقی و خلاصی بیش از حد فرمان: احساس خلاصی (بازی) در فرمان پرادو به این صورت که چرخاندن مختصر فرمان واکنشی در جهت‌دهی چرخ‌ها ایجاد نمی‌کند، می‌تواند ناشی از فرسودگی جعبه فرمان یا شل شدن اتصالات باشد. فرسایش دنده شانه‌ای یا پینیون در داخل جعبه فرمان و همچنین خرابی یا لق شدن مفاصل کشویی ستون فرمان از عوامل این مشکل هستند. در این شرایط معمولاً فرمان حالت شناور و ناپایدار پیدا می‌کند و راننده باید با چرخاندن بیشتر فرمان، خودرو را کنترل کند.
هر یک از این علائم اگر نادیده گرفته شوند می‌توانند به خرابی‌های بزرگ‌تر منجر شوند. برای مثال، نشت کوچک روغن اگر سریعا رفع نشود می‌تواند باعث خالی شدن روغن و از کار افتادن پمپ شود و در نهایت نیاز به تعویض کامل پمپ یا جعبه فرمان پیدا کنید. بنابراین، توجه به علائم هشداردهنده و مراجعه به تعمیرگاه تخصصی در اولین فرصت بسیار ضروری است.
در بخش‌های بعد، روش‌های تعمیر پمپ هیدرولیک فرمان و جعبه فرمان پرادو را با جزئیات فنی بررسی می‌کنیم. این توضیحات به شما دید بهتری می‌دهد که چرا این کار باید توسط متخصصین انجام شود و ایران فرمان چگونه با ارائه خدمات حرفه‌ای و ضمانت ۲۴ ماهه، خیال شما را از بابت تعمیرات راحت می‌کند.
تعمیر پمپ هیدرولیک فرمان پرادو
وظیفه پمپ و علل خرابی: پمپ هیدرولیک قلب سیستم فرمان پرادو است که روغن را در مدار به جریان درمیآورد. خرابی پمپ بلافاصله عملکرد فرمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. رایج‌ترین مشکلات پمپ شامل نشتی روغن از کاسهنمدها یا اتصالات، کاهش فشار خروجی پمپ به دلیل سایش داخلی و صدا دادن یا زوزه کشیدن پمپ می‌باشد. زوزه‌ی پمپ معمولاً به دلیل مکش هوا (در اثر کمبود روغن یا سفت شدن صافی روغن در مخزن) و یا فرسودگی پره‌های داخل پمپ رخ می‌دهد. همچنین، اگر راننده فرمان را به انتها چرخانده و نگه دارد، فشار بسیار بالایی به پمپ وارد می‌شود که می‌تواند در بلندمدت باعث پیچیدن یا شکست شفت پمپ و خرابی یاتاقان‌ها شود. بنابراین شیوه رانندگی (مثلاً فشار طولانی به فرمان در حالت قفل) نیز بر عمر پمپ تاثیرگذار است.
فرآیند تعمیر یا تعویض پمپ: تعمیر پمپ هیدرولیک پرادو کاری تخصصی و نسبتاً چالش‌برانگیز است که نیاز به دقت بالا و دانش فنی دارد . برای تعمیر صحیح، مراحل زیر معمولاً طی می‌شود:
عیب‌یابی اولیه: ابتدا اطراف پمپ از نظر نشتی روغن بررسی می‌شود. وجود روغن روی بدنه پمپ یا قطعات مجاور نشان‌دهنده خرابی کاسه‌نمد شفت یا اتصالات است. همچنین صدای پمپ در حالت روشن بررسی می‌شود؛ صدای سوت ممتد می‌تواند حاکی از مکش هوا یا کمبود روغن باشد.
باز کردن پمپ از روی موتور: جهت دسترسی به پمپ، تسمه متصل به آن را باز می‌کنیم (با استفاده از آچار تسمه‌کِش، تسمه از پولی آزاد می‌شود). سپس شیلنگ‌های ورودی و خروجی روغن از پمپ جدا می‌گردند (قبل از آن باید روغن سیستم تا حد ممکن تخلیه شود). پمپ توسط چند پیچ به بلوک یا پایه‌ی موتور متصل است که این پیچ‌ها باز شده و پمپ از جای خود خارج می‌شود.
باز کردن و تعمیر پمپ: پمپ هیدرولیک پرادو از نوع پره‌ای (Vane Pump) است که شامل قطعات داخلی مانند روتور، پره‌ها، فنرها، یاتاقان و یک محفظه فشار می‌باشد. در صورت مشاهده نشتی روغن، باید کاسهنمدها، اُرینگ‌ها و واشرهای آب‌بند داخل پمپ بررسی شوند و هر قطعه معیوب تعویض گردد. کارخانه‌های سازنده کیت‌های تعمیر پمپ را ارائه می‌دهند که شامل تمامی اورینگ‌ها و آب‌بندهای لازم است. اگر شفت پمپ تاب برداشته یا بیش از حد ساییده شده باشد یا چرخدندهها/پره‌های داخلی شکستگی و خوردگی داشته باشند، عملاً تعمیر اقتصادی نخواهد بود و باید پمپ به‌طور کامل تعویض شود. خوشبختانه قطعه پمپ پرادو در بازار موجود است (اصلی و طرح) اما قیمت نسبتاً بالایی دارد، از این رو تعمیر آن در صورت امکان، صرفه‌جویی قابل توجهی خواهد داشت.
شست‌وشو و مونتاژ مجدد: پس از تعویض قطعات معیوب یا انجام تعمیرات لازم، تمام اجزای پمپ با دقت تمیز و سپس در جای خود مونتاژ می‌شوند. قبل از نصب مجدد پمپ روی خودرو، بهتر است کل سیستم فرمان شست‌وشوی داخلی داده شود تا هرگونه براده یا آلودگی ناشی از خرابی پمپ قبلی، از مدار خارج گردد . وجود ناخالصی در روغن می‌تواند به جعبه فرمان و پمپ تازه تعمیرشده آسیب بزند.
نصب پمپ و تکمیل کار: پمپ تعمیرشده یا پمپ جدید را در محل خود نصب کرده و پیچ‌های آن با گشتاور مناسب محکم می‌شوند. سپس شیلنگ‌های فشار قوی و برگشت روغن به پمپ متصل می‌گردند و تسمه روی پولی پمپ انداخته شده و کشش تسمه تنظیم می‌شود. در ادامه، روغن هیدرولیک جدید در مخزن ریخته می‌شود (تا سطح استاندارد). برای هواگیری سیستم، موتور خودرو روشن شده و فرمان چندین بار به آرامی تا انتها به چپ و راست چرخانده می‌شود تا هوای داخل مدار خارج گردد. پس از چند دقیقه، سطح روغن مجدداً بازبینی و تکمیل می‌شود. اکنون باید عملکرد پمپ تست شود: خودرو را درجا روشن کنید و فرمان را بچرخانید؛ عدم وجود صداهای غیرعادی (مانند ویز یا تق تق)، روان بودن حرکت فرمان و عدم مشاهده نشتی روغن نشانه موفقیت‌آمیز بودن تعمیر پمپ است.
نکات فنی مهم در خصوص پمپ: هنگام تعمیر پمپ هیدرولیک، استفاده از قطعات باکیفیت بسیار حائز اهمیت است. همچنین تنظیم درست کشش تسمه پس از نصب پمپ جدید، برای جلوگیری از لغزش یا صدا ضروری می‌باشد. فراموش نکنید روغن هیدرولیک فرمان باید دقیقا همان مشخصاتی را داشته باشد که سازنده توصیه کرده است. در بسیاری از خودروهای قدیمی‌تر، از روغن گیربکس اتوماتیک (ATF) برای سیستم فرمان استفاده می‌شد، اما خودروهای امروزی هر یک روغن مخصوص به خود را نیاز دارند. درباره پرادو نیز بهتر است از روغن هیدرولیک Toyota ATF Dexron II or III (مطابق دفترچه راهنما) یا معادل با کیفیت آن استفاده شود. تعویض دوره‌ای روغن (هر ۳۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر یا دو سال یک‌بار) می‌تواند عمر پمپ را افزایش داده و از خرابی زودرس جلوگیری کند.
در مجموع، تعمیر پمپ هیدرولیک پرادو یک کار تخصصی است که بهتر است توسط تعمیرکاران ماهر انجام شود. یک اشتباه کوچک در مونتاژ یا هواگیری ممکن است به از کار افتادن کل سیستم فرمان منجر شود. در بخش بعد به تعمیر جعبه فرمان هیدرولیک می‌پردازیم که به مراتب حساس‌تر و پیچیده‌تر از پمپ است.
تعمیر جعبه فرمان پرادو
اهمیت و دلایل خرابی جعبه فرمان: جعبه فرمان یا همان مجموعه Rack & Pinion وظیفه دارد حرکت چرخشی غربیلک فرمان را به حرکت عرضی چرخ‌های جلو تبدیل کند. این قطعه به طور پیوسته تحت فشار نیروی هیدرولیک و تنش‌های مکانیکی جاده قرار دارد. در خودروهای SUV مانند پرادو که در مسیرهای ناهموار و آفرود به کار گرفته می‌شوند، جعبه فرمان تنش بیشتری را متحمل می‌شود. چند علت رایج خرابی جعبه فرمان عبارت‌اند از: نشت روغن از کاسه‌نمدهای طرفین سیلندر (که معمولا داخل گردگیرها پنهان است و با پاره شدن گردگیر تشدید می‌شود)، خرابی کاسه‌نمد میل‌فرمان (محل اتصال فرمان به جعبه) که با مشاهده روغن‌ریزی از بالا قابل تشخیص است، شکستگی یا سائیدگی دنده‌ها (پینیون یا دنده شانه‌ای) در اثر ضربه شدید یا فقدان روغن کافی، و لقی بیش از حد به علت فرسودگی بوش‌ها و یاتاقان‌های داخلی. همچنین پارگی گردگیرهای جعبه فرمان مشکل‌آفرین است؛ زیرا با پاره شدن گردگیر، گرد و خاک و آب به داخل محفظه سیلندر و میله فرمان نفوذ کرده و به سرعت موجب خوردگی و آسیب به آب‌بندها و سطوح پولیش‌شده می‌شود . از این رو توصیه می‌شود گردگیرهای جعبه فرمان به صورت دوره‌ای بازدید شده و در صورت مشاهده هرگونه ترک یا پارگی، فوراً تعویض گردند تا از بروز تعمیرات پرهزینه پیشگیری شود.
آیا همیشه نیاز به تعمیر جعبه فرمان است؟ خوشبختانه همه مشکلات فرمان به معنای خرابی جعبه فرمان نیست. برخی اوقات مشکل با تعویض یک سیبک یا تنظیم میزان فرمان برطرف می‌شود. اما زمانی که بخش هیدرولیک جعبه فرمان دچار نشتی یا اختلال شود و یا خلاصی بیش از حد در آن به‌وجود آید، گریزی از تعمیر اساسی یا تعویض جعبه فرمان نیست. در این موارد، مالک خودرو دو گزینه پیش‌رو دارد: تعمیر (بازسازی) جعبه فرمان فعلی یا تعویض با یک جعبه فرمان نو/استوک. تعویض کامل جعبه فرمان پرادو بسیار پرهزینه است (به ویژه اگر قطعه نو و اصلی تویوتا استفاده شود) و به همین دلیل تعمیر و بازسازی در اولویت قرار می‌گیرد؛ مشروط بر اینکه توسط یک مرکز متخصص با استفاده از قطعات باکیفیت انجام شود.
فرآیند تعمیر جعبه فرمان پرادو: تعمیر یا بازسازی جعبه فرمان یک کار فوق تخصصی است و نیاز به مهارت بالا، ابزار خاص و دقت فراوان دارد. کوچکترین اشتباه در تنظیم یا مونتاژ می‌تواند به نشتی مجدد یا خلاصی فرمان منجر شود. به طور خلاصه، روند تعمیر جعبه فرمان شامل مراحل زیر است:
تشخیص دقیق مشکل: قبل از هر چیز، باید محل دقیق خرابی مشخص شود. جعبه فرمان پرادو را از نظر نشتی روغن (از دو سر سیلندر یا از محل اتصال میل فرمان)، میزان خلاصی دنده پینیون و سلامت مفاصل تای‌رادها بررسی می‌کنند. گاهی مشکل سفتی یا خلاصی فرمان می‌تواند از قسمت دیگری (مثل ستون فرمان یا جعبه فرمان بالایی) باشد، لذا عیب‌یابی صحیح مهم است. در تعمیرگاه‌های تخصصی مانند ایران فرمان، ابتدا با دستگاه‌های مخصوص فشار پمپ هیدرولیک و عملکرد شیر کنترل داخل جعبه فرمان تست می‌شود تا مشخص گردد آیا افت فشار یا گیر مکانیکی در جعبه فرمان وجود دارد یا خیر.
باز کردن مجموعه جعبه فرمان از خودرو: پس از تایید خرابی جعبه فرمان، خودرو روی بالابر قرار می‌گیرد. ابتدا باتری خودرو برای ایمنی بیشتر جدا می‌شود. سپس فرمان خودرو در موقعیت مستقیم قفل می‌شود تا پس از نصب مجدد، زاویه فرمان به‌هم نریزد. چرخ‌های جلو باز شده و میل فرمان (ستون متصل‌کننده فرمان به جعبه) از جعبه فرمان جدا می‌شود. اتصالات تایرهای سمت چپ و راست از سگدست‌ها به کمک اهرم یا ابزار مخصوص (جداکننده مفصل) آزاد می‌شوند. آنگاه شلنگ‌های هیدرولیک متصل به جعبه فرمان باز شده (روغن باقیمانده در سیستم تخلیه می‌شود) و پیچ‌های نگهدارنده جعبه فرمان به شاسی یا subframe خودرو باز می‌گردند. با آزاد کردن این پیچ‌ها، جعبه فرمان به آرامی از زیر خودرو خارج می‌گردد.
باز کردن و تعمیر اجزای داخلی: جعبه فرمان خارج‌شده روی میز کار تمیز بسته می‌شود. درپوش‌های دو سر سیلندر هیدرولیک باز شده و میل دنده شانه‌ای (Rack) به همراه پیستون متصل به آن بیرون کشیده می‌شود. سپس مجموعه شیر کنترل و میله پینیون (شامل محل اتصال میل فرمان) از جعبه جدا می‌شود. تمامی اورینگ‌ها، کاسهنمدها و آب‌بندها روی درپوش‌ها، دور پیستون و دور شفت پینیون خارج می‌شوند. این مرحله نیاز به دقت زیادی دارد تا قطعات ریز مانند ساچمه‌ها یا فنرهای داخل شیر کنترل گم نشوند. اکنون تمامی قطعات برای بررسی آماده‌اند؛ سیل‌ها و اورینگ‌ها از نظر پارگی یا خشکی، سطح داخلی سیلندر از نظر خط و خش، میله دنده شانه‌ای از نظر سائیدگی یا زنگ‌زدگی و چرخدنده پینیون از نظر خوردگی دنده‌ها بررسی می‌شوند. هر قطعه معیوب یا فرسوده باید تعمیر یا تعویض شود. معمولاً در بازسازی جعبه فرمان، تمام کاسهنمدها و اورینگ‌ها به طور کامل تعویض می‌گردند (از کیت اورجینال یا جنس عالی) حتی اگر ظاهراً سالم باشند، زیرا دسترسی به آنها پس از بستن جعبه دشوار است. در صورت وجود خط و خش جزئی در جداره سیلندر، با هونینگ سبک آن را برطرف می‌کنند اما اگر آسیب جدی باشد ممکن است تعویض کل جعبه اجتناب‌ناپذیر گردد. خوشبختانه اغلب جعبه‌های فرمان قابل تعمیر هستند.
مونتاژ با دقت و تنظیمات: پس از تعویض قطعات لازم، تمامی اجزا با روغن هیدرولیک تمیز روان‌کاری شده و به ترتیب معکوس باز شدن، سر هم می‌شوند. تراز کردن (همراستایی) قطعات داخلی در هنگام مونتاژ بسیار مهم است؛ باید موقعیت میله‌ها و چرخدندهها دقیقا مطابق حالت فابریک تنظیم شود تا فرمان در حالت وسط، چرخ‌ها را کاملاً مستقیم نگه دارد. پیچ‌های داخلی با گشتاور مشخص سفت می‌شوند. در انتها، جعبه فرمان بسته‌شده از نظر عدم وجود خلاصی اضافی در حرکت پینیون و اطمینان از آب‌بندی توسط تعمیرکار بررسی می‌گردد (با چرخاندن دستی و اعمال فشار هوا یا روغن کم‌فشار). ممکن است روی بعضی جعبه‌ها پیچ تنظیم خلاصی پینیون وجود داشته باشد که در این مرحله توسط تکنسین طبق دستورالعمل سازنده تنظیم می‌شود تا نه بیش از حد سفت باشد (باعث گیر کردن فرمان) و نه زیاد شل (باعث خلاصی فرمان).
نصب مجدد روی خودرو و تست نهایی: جعبه فرمان بازسازی‌شده به زیر خودرو منتقل و در جای خود نصب می‌گردد. پیچ‌های اتصال آن به شاسی با گشتاور دقیق محکم می‌شوند. سپس میل فرمان داخل مهره مارپیچ پینیون قرار گرفته و بست اتصال آن بسته می‌شود. تایرها به سگدست‌های چرخ‌ها متصل و محکم می‌شوند. شیلنگ‌های رفت و برگشت روغن هیدرولیک را وصل می‌کنیم (در صورت نیاز واشرهای مسی آب‌بند سر شیلنگ‌ها نو می‌شوند). پس از اطمینان از سفت بودن همه اتصالات، روغن هیدرولیک تازه در مخزن ریخته می‌شود. فرآیند هواگیری مانند قبل انجام می‌گیرد تا جایی که فرمان کاملاً نرم و بدون صدا کار کند. اکنون در حالی که خودرو روی زمین قرار گرفته، یک تست رانندگی کوتاه انجام می‌شود؛ فرمان باید در سرعت کم و زیاد روان عمل کند، هیچ‌گونه نشتی در محل‌های تعمیرشده مشاهده نشود و خودرو در مسیر مستقیم انحراف نداشته باشد. توجه کنید پس از هرگونه باز کردن جعبه فرمان، تنظیم زاویه چرخ‌ها (میزان فرمان) نیز لازم است؛ زیرا جداسازی و نصب مجدد می‌تواند زاویه تایرها را کمی تغییر دهد. در تعمیرگاه‌های تخصصی، پس از اتمام کار حتماً زوایای چرخ توسط دستگاه لیزری تنظیم می‌شود تا فرمان دقیقاً در مرکز قرار گیرد و لاستیک‌ها ساییدگی غیرعادی نداشته باشند.
نکات فنی مهم در خصوص جعبه فرمان: همانطور که مشاهده کردید، تعمیر جعبه فرمان مجموعه‌ای از کارهای دقیق و تنظیمات تخصصی است. استفاده از قطعات یدکی اصلی یا با کیفیت بالا (مانند کاسه‌نمدهای ژاپنی و اورینگ‌های مقاوم در برابر فشار) در عمر کاری جعبه فرمان بازسازی‌شده تاثیر مستقیم دارد. همچنین باید گردگیرهای جدید به درستی در جای خود فیکس شده و بست‌های آنها محکم گردد تا از نفوذ آلودگی جلوگیری شود. روغن هیدرولیک را پس از تعمیر حتما عوض کنید تا براده‌ها و ذرات معلق احتمالی خارج شوند. یک مورد مهم دیگر، بازدید دوره‌ای روغن و قطعات فرمان است؛ هرچند ایران فرمان روی تعمیرات خود ۲۴ ماه ضمانت می‌دهد، اما راننده باید هر چند هفته یک‌بار سطح روغن فرمان را چک کند و در صورت کاهش سطح یا تغییر رنگ و بو (بوی سوختگی) برای بررسی بیشتر مراجعه کند. رانندگی با فرمان هیدرولیک معیوب می‌تواند منجر به حوادث خطرناک شود؛ پس حفظ سلامت این بخش، مستقیماً با ایمنی شما در ارتباط است.
هزینه تعمیر فرمان تویوتا پرادو (تابستان ۱۴۰۴)
هزینه تعمیر جعبه فرمان انواع پرادو (دنده‌ای و اتومات) در مرداد ۱۴۰۴ معادل ۱۵ میلیون تومان و هزینه تعمیر پمپ هیدرولیک بسته به میزان خرابی بین ۴ تا ۷ میلیون تومان می‌باشد. در صورت خرابی کامل پمپ هیدرولیک و نیاز به تعویض آن هزینه تقریبی بین ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان خواهد بود. همچنین هزینه تعمیر تلسکوپی فرمان پرادو و رفع لقی حرکت آن ۷ میلیون تومان است. این قیمت با توجه به نوسانات ارز ممکن است تغییر کند. جهت دریافت قیمت دقیق با ما تماس بگیرید.
سرویس و نگهداری از فرمان پرادو
در کنار تعمیرات استاندارد پمپ و جعبه فرمان، برخی سرویس‌ها و بازرسی‌های تکمیلی نیز وجود دارند که می‌توانند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنند:
تعویض روغن هیدرولیک و هواگیری سیستم: روغن فرمان به مرور زمان خاصیت خود را از دست می‌دهد و ممکن است دچار آلودگی (براده‌های فلزی ناشی از سایش پمپ و جعبه فرمان) شود. همانطور که اشاره شد، بهتر است هر ۴۰هزار کیلومتر یا حداکثر دو سال یک بار، روغن فرمان با نوع مرغوب و مطابق استاندارد تعویض شود. پس از هر تعویض روغن یا باز کردن مدار، هواگیری کامل لازم است؛ وجود هوا در مدار فرمان هیدرولیک باعث سفتی مقطعی فرمان و ایجاد صدا می‌شود.
کنترل و تعویض تسمه‌ها: تسمه‌ای که پمپ هیدرولیک را به حرکت درمیآورد باید سالم، بدون ترک و دارای کشش مناسب باشد. شل شدن یا پوسیدگی تسمه پروانه می‌تواند باعث لغزش آن روی پولی پمپ شده و نیروی کافی به پمپ نرسد که نتیجه‌اش صدای جیغ و سفت شدن فرمان است. این تسمه را مرتب بازدید کنید و در صورت مشاهده هر گونه ترک، ریش‌ریش شدن یا فرسودگی، آن را عوض کنید. پس از تعویض نیز میزان کشش (سفتی) تسمه طبق استاندارد تنظیم گردد؛ نه آنقدر شل که سر بخورد و نه بیش از حد سفت که به بلبرینگ‌های پمپ فشار آورد.
بازدید شیلنگ‌ها و اتصالات: تمامی لوله‌ها و شیلنگ‌های رفت و برگشت روغن را از نظر نشتی یا ترک‌خوردگی کنترل کنید. مخصوصاً شلنگ فشار قوی که از پمپ به جعبه فرمان می‌رود تحت فشار و حرارت زیادی است و با گذشت چند سال ممکن است ضعیف شود. هرگونه نم پس دادن روغن در محل اتصال شیلنگ به پمپ یا جعبه فرمان را جدی بگیرید و در صورت لزوم با تعویض واشر یا خود شیلنگ، از نشت روغن جلوگیری کنید. تعویض یک شیلنگ فرسوده بسیار ارزان‌تر از تعمیر دوباره پمپ یا جعبه فرمان در اثر کمبود روغن است.
تنظیم محور فرمان و بازدید جلوبندی: برخی مشکلات فرمان (مثل سفتی در نقطه‌ای خاص یا گیرافتادن مقطعی) ممکن است ریشه در ستون فرمان یا جلوبندی داشته باشند. برای مثال، خرابی چهارشاخ یا مفصل‌های ستون فرمان می‌تواند موجب سفت شدن نقطه‌ای فرمان شود (چون زوایای مفصل تغییر نمی‌کند). همچنین تنظیم نبودن زاویه کستر یا کمبر چرخ‌ها در جلوبندی می‌تواند احساس سفتی یا برگشت نامناسب فرمان را ایجاد کند. بنابرین بعد از تعمیرات فرمان، یک بازبینی از اجزای جلوبندی (سیبک‌ها، بوش‌ها، کمک‌فنرها و زاویه چرخ‌ها) توصیه می‌شود تا هر عامل بیرونی که بر نرمی فرمان اثر دارد رفع گردد.
رانندگی صحیح و رسیدگی مداوم: سعی کنید هنگام چرخاندن فرمان تا انتها (قفل فرمان در چرخش کامل) از وارد آوردن فشار اضافی خودداری کنید؛ به محض رسیدن به انتهای مسیر فرمان، دیگر فرمان را تحت فشار نگه ندارید، زیرا این کار فشار بسیار بالایی به پمپ وارد می‌کند. در فصول سرد، قبل از چرخاندن کامل فرمان اجازه دهید خودرو کمی کار کند تا روغن هیدرولیک گرم‌تر و روان‌تر شود. اگر از خودرو برای آفرود سنگین استفاده می‌کنید، پس از هر برنامه خارج جاده‌ای، وضعیت سیستم هیدرولیک را بازبینی کنید (مثلاً مطمئن شوید ضربه‌ای به جعبه فرمان وارد نشده و نشتی جدیدی ایجاد نشده باشد). رعایت این نکات ساده می‌تواند هزینه‌های تعمیراتی شما را به طور چشمگیری کاهش دهد.
| خدمات تخصصی | توضیح |
|---|---|
| عیب‌یابی و مشاوره | بررسی فشار، نشتی و ارائه پیش‌فاکتور |
| تعمیر / بازسازی پمپ هیدرولیک | تعویض روتور، پره‌ها، بلبرینگ و اورینگ با قطعات اصلی |
| تعمیر / بازسازی جعبه فرمان | تعویض راک، پینیون، بوش‌ها و تنظیم لقی استاندارد |
| تعویض روغن و هواگیری سیستم | تخلیه کامل، روغن استاندارد ATF-III و هواگیری وکیوم |
| تنظیم میزان فرمان | تنظیم زاویه‌های چرخ پس از نصب جعبه فرمان |
| ضمانت و تست نهایی | گارانتی کتبی ۲۴ ماهه + گزارش تست جاده‌ای |
چرا تعمیر فرمان پرادو را به ایران فرمان بسپاریم؟
تا اینجا به پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های تعمیر سیستم فرمان هیدرولیک تویوتا پرادو پی بردیم. این کاری نیست که به هر تعمیرگاهی بتوان اطمینان کرد؛ اشتباه در تعمیر فرمان می‌تواند مستقیماً ایمنی خودرو را به خطر بیندازد. ایران فرمان به عنوان مرکز تخصصی تعمیر انواع سیستم‌های فرمان هیدرولیک و برقی خودرو، مزایای قابل توجهی در سرویس‌دهی به خودروی شما ارائه می‌دهد:
تجربه و تخصص بالا: ایران فرمان دارای تکنسین‌های آموزش‌دیده و باتجربه در زمینه فرمان خودروهای تویوتا و به ویژه شاسی‌بلندهایی مانند پرادو است. این مجموعه تاکنون ده‌ها مورد تعمیر پمپ و جعبه فرمان پرادو را با موفقیت انجام داده و دانش فنی لازم برای تشخیص سریع مشکل و رفع اصولی آن را دارد. تعمیرکاران ایران فرمان با جزئیات فنی مدل‌های مختلف پرادو (چه دو در یا چهار در، VX یا GX و … در سال‌های مختلف) آشنا هستند و می‌دانند هر مدل ممکن است چه نقاط ضعفی در سیستم فرمان داشته باشد.
تجهیزات و ابزار تخصصی: باز و بست صحیح جعبه فرمان و پمپ نیازمند ابزار ویژه (مانند پرس هیدرولیک، ابزار درآوردن پولی، آچارهای تورک‌متر دقیق، دستگاه تنظیم میزان فرمان لیزری و… ) است که همه در ایران فرمان مهیا است. وجود این تجهیزات موجب می‌شود تعمیرات با دقت و سرعت بیشتری انجام گیرد و قطعات جانبی خودرو شما (مثلاً اتصالات جلوبندی یا سنسورها) در طی کار آسیب نبینند.
استفاده از قطعات یدکی اصلی/درجه‌یک: کیفیت قطعات مصرفی در تعمیر فرمان تأثیر مستقیم بر عمر آن دارد. ایران فرمان خود را ملزم می‌داند که حتی‌الامکان از قطعات اصلی تویوتا یا بهترین برندهای موجود استفاده کند. به عنوان مثال، کیت اورینگ و کاسه‌نمد جعبه فرمان یا بلبرینگ و پره‌های پمپ از برندهای معتبر تأمین می‌شوند تا عملکرد فرمان پس از تعمیر مانند روز اول باشد. این موضوع شاید کمی هزینه اولیه را افزایش دهد اما در عوض از دوباره‌کاری و هزینه‌های ثانویه جلوگیری می‌کند.
گارانتی ۲۴ ماهه تعمیرات: مهم‌ترین مزیت ایران فرمان، ارائه ۲۴ ماه ضمانت کتبی برای تعمیر فرمان پرادو است . این مدت گارانتی که معادل یا حتی بیشتر از گارانتی خودروهای صفر کیلومتر است، نشان‌دهنده اطمینان مجموعه از کیفیت کار خود می‌باشد. شما با در دست داشتن ضمانت‌نامه کتبی می‌توانید مطمئن باشید که در صورت بروز هر مشکلی در سیستم فرمان طی این مدت، ایران فرمان بدون هزینه اضافی مشکل را برطرف خواهد کرد. (لازم به ذکر است این گارانتی مشروط بر آن است که خرابی مجدد ناشی از ضربه یا حوادث خارج از کنترل راننده نباشد و موارد نگهداری معمول رعایت شده باشد).
خدمات مشاوره و پشتیبانی: حتی اگر در خصوص عملکرد فرمان خودروی خود دچار شک و تردید هستید (مثلاً احساس می‌کنید کمی سفت شده یا صدایی می‌شنوید)، می‌توانید با متخصصان ایران فرمان مشورت کنید. کارشناسان این مجموعه با حوصله پاسخگوی سوالات شما خواهند بود و در صورت نیاز، یک زمان بازدید و بررسی برای خودروی شما تنظیم می‌کنند. هدف این است که شما با خیال راحت و اطمینان کامل پشت فرمان خودروی خود بنشینید.
انجام سرویس‌های مکمل: ایران فرمان به عنوان یک مرکز تخصصی، علاوه بر تعمیر خودِ پمپ و جعبه فرمان، سایر خدمات مرتبط را نیز انجام می‌دهد؛ از جمله تعویض روغن هیدرولیک فرمان با دستگاه، تنظیم زوایای چرخ (میزان فرمان) پس از تعمیر، تعویض تسمه‌ها و شیلنگ‌های معیوب، و حتی نصب سیستم‌های خنک‌کننده روغن فرمان برای خودروهایی که کاربردهای سنگین دارند. این یعنی شما یک پکیج کامل از خدمات را یکجا دریافت می‌کنید و نیاز به مراجعه به مراکز دیگر نخواهید داشت.
در نهایت، تضمین ایمنی و آسودگی خاطر شما اولویت اصلی ایران فرمان است. هرگاه نشانه‌های غیرعادی در فرمان خود احساس کردید (از سفت شدن گرفته تا صدا یا نشتی روغن)، آن را به تأخیر نیندازید. با مراجعه به یک مرکز معتبر مانند ایران فرمان، نه تنها مشکل فعلی برطرف می‌شود بلکه از بروز خرابی‌های بزرگ‌تر و پرهزینه‌تر جلوگیری خواهد شد. ایران فرمان با ارائه مشاوره صادقانه، تعمیر اصولی و ضمانت بلندمدت، همراه مطمئن شما در نگهداری خودروی ارزشمندتان است. برای کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت تعمیر، کافی است با کارشناسان ما تماس بگیرید. فرمان خود را به ما بسپارید و با اطمینان رانندگی ایمن و لذت‌بخش را ادامه دهید!
پرسش‌های متداول مشتریان درباره تعمیر فرمان هیدرولیک پرادو
بعد از تعویض پمپ و روغن هدرولیک، چرا هنوز صدای «زوزه» می‌شنوم و فرمان پرادو کامل نرم نشده؟
تقریباً همیشه پای هوای محبوس در مدار وسط است. باید سیستم را هواگیری کنید: با سطح روغن روی خط MAX، کاپوت خودرو را بالا بزنید و موتور روشن، فرمان را چند ده بار قفل به قفل بچرخانید تا حباب‌ها خارج شوند؛ در طول کار سطح روغن را مدام چک و تکمیل کنید. ادامهٔ زوزه پس از هواگیری یعنی پمپِ تازه نصب‌شده مشکل دارد یا تسمه درست سفت نشده است.
با نشتی روغن هیدرولیک خفیف می‌توانم با پرادو رانندگی کنم؟ یا استاپ لیک بریزم؟
نشتی کوچک، اگر سریع رسیدگی نشود، به افت سطح روغن، سفتی ناگهانی فرمان و سوختن پمپ منجر می‌شود. محلول‌های استاپ لیک موقتاً نشتی‌های ریز را کم می‌کنند، اما می‌توانند به سیل‌ها و لاستیک‌های دیگر آسیب بزنند و فقط حل موقتی مسئله‌اند. بهترین کار، عیب‌یابی و رفع اصولی نشتی (تعویض اورینگ/شلنگ یا ری‌سیل رک) است.
چه روغنی باید داخل پمپ هیدرولیک فرمان پرادو بریزم و هر چند وقت یک‌بار تعویضش کنم؟
تویوتا برای پرادو ۱۲۰/۱۵۰ ATF با مشخصه Dexron II یا Dexron III را توصیه کرده است. برای مدل‌های لندکروزر هم همین نوع روغن مورد تأیید است. تعویض به موقع هر ۲ سال یا حدود ۴۰–۵۰ هزار کیلومتر (همراه با شست‌وشوی مدار) از سایش پمپ و سیل‌های جعبه فرمان جلوگیری می‌کند.
چرا فرمان پرادو در دور آرام سفت می‌شود؟
شایع‌ترین دلایل: کاهش فشار خروجی پمپ به‌دلیل فرسودگی داخلی یا شُل بودن تسمه، کمبود یا کهنگی روغن ATF (Dexron II/III) و ورود هوا به مدار که باعث کاویتاسیون و افت توان کمکی می‌شود. در این حالت، با یک تست فشار و بازبینی سطح/کیفیت روغن، تسمه و نشتی‌ها می‌توان منشاء مشکل را سریع مشخص کرد.
آیا وقتی جعبه‌فرمان پرداو نشتی دارد، باید کامل تعویض شود؟
نه لزوماً. در بسیاری از موارد بازسازی (ری‌سیل) با تعویض کاسهنمدها، اورینگ‌ها و بوش‌ها، مشکل را برطرف می‌کند و هزینه را به‌طور چشمگیری نسبت به خرید رک کامل کاهش می‌دهد. اما اگر شفت رک خورده/زنگ‌زده، دنده‌ها آسیب جدی دیده یا خلاصی مکانیکی زیاد باشد، تعویض کامل (نو یا استوک سالم) منطقی‌تر است. نشانه‌های خرابی رک: نشتی روغن، سفتی متناوب، لرزش یا خلاصی فرمان، و پاره‌شدن گردگیرها.
