آشنایی با انواع فرمان برقی خودرو

فرمان برقی چطور کار می‌کند؟

سیستم فرمان برقی به صورت کلی سه بخش دارد:

موتور برقی (از نوعDC/BLDC) که نقش «نیروی کمکی» را بازی می‌کند.

سنسور گشتاور و زاویه که لحظه‌به‌لحظه مقدار چرخاندن فرمان و فشار دست شما را می‌سنجد.

یونیت کنترل الکترونیکی (ECU) که مثل مغز عمل می‌کند: سیگنال‌ها را می‌خواند، سرعت خودرو و وضعیت جاده را لحاظ می‌کند و در نهایت دستور می‌دهد «چقدر کمک» داده شود.

سیستم فرمان برقی می‌تواند در سه نقطه نصب شود: ستون فرمان، محور پینیون یا رک (جعبه فرمان). همین موضوع است که نوع معماری فرمان را تعیین می‌کند و درباره‌ی آن در ادامه بیشتر حرف می‌زنیم.

انواع سیستم فرمان برقی

فرمان برقی ستونی (C-EPS / Column Assist)

موتور DC در این سیستم روی ستون فرمان قرار می‌گیرد. یک گیربکس کوچک کنار پدال‌ها یا زیر داشبورد جا می‌گیرد و به ستون متصل‌ است.

این مدل فرمان برقی برای هاچ‌بک‌ها و سدان‌های جمع‌وجور شهری که فضای موتور و بودجه محدودتری دارند مناسب است. در بازار کشور، بخش بزرگی از محصولات کره‌ای و ژاپنیِ از این معماری یا نسخه‌های نزدیک به آن بهره می‌برند. فرمان برقی ستونی فشرده، اقتصادی و با تعمیرات نسبتا آسان بوده؛ و حس فرمان در شهر نرم و دوست‌داشتنی است. از طرفی توان این معماری در کلاس‌های سنگین‌تر (SUVهای بزرگ) محدود است؛ سازندگان در این کلاس‌ها معمولاً سراغ گزینه‌های قوی‌تر می‌روند. از طرفی صدای تق‌تق خفیف در سرعت‌های پایین شایع ترین ایراد در این سیستم است که معمولا با رفع لقی در مجموعه‌ی چرخ‌دنده‌ی کمکی ستون فرمان برطرف می‌شود. جهت دریافت خدمات تعمیر لقی فرمان برقی با مجموعه ایران فرمان در ارتباط باشید.

فرمان تک پینیون (P-EPS / Single-Pinion)

در این مدل نیروی برقی موتور DC روی محور پینیون در ورودی جعبه فرمان اعمال می‌شود. عموما در سدان‌های متوسط شهری و کراس‌اوور‌ها کاربرد دارد. انتقال نیروی بهتر نسبت به مدل برقی ستونی، حس اطمینان بیشتر و فرمان دقیق‌تر از جمله مزایای فرمان تک پینیون برقی است. هر چند نسبت به برقی ستونی حجیم تر و کمی گران تر است. ایراد عمده‌ی این مدل فرمان برقی بهم خوردن زاویه فرمان و چرخ ها بوده که با کالیبراسیون و بدون نیاز به باز کردن قطعات قابل برطرف شدن است.

فرمان برقی دوپینیون (DP-EPS / Dual-Pinion)

در این مدل قسمت رک دو ورودی دارد. یک بخش برای دست راننده (مکانیکی) و بخش دیگر صرفا برای موتور برقی فرمان استفاده می‌شود. فرمان برقی دو پینیون برای افزایش قدرت فرمان و ایجاد حس طبیعی تر کاربرد دارد و عموما در کراس‌اوورها و سدان‌های متوسط نصب شده است. هر چند در مواردی برند‌های چینی (از جمله KMC) این مدل را روی خودروهای آفرودی مثل KMC T9 استفاده کرده‌اند. در این سیستم چون مسیر مکانیکی فرمان از مسیر موتور برقی جدا شده است. حس فرمان طبیعی تر بوده و توان کمکی آن بالاتر از سایر مدل‌هاست. اما پیچیده و گران تر است و تعمیر آن زمان و هزینه بیشتری خواهد داشت.

فرمان برقی روی جعبه (R-EPS / Rack-Assist)

انواعی از فرمان‌های برقی هستند که مستقیما روی جعبه فرمان نصب می‌شوند. این مدل امروزه کاربرد فراوانی دارد چرا که بیشترین هماهنگی را با سیستم‌های کمک راننده (ADAS) بر قرار می‌کند. از طرفی توان کمکی مطلوب و دقت عالی فرمان باعث شده که بسیاری از برندها این نوع فرمان برقی را روی اکثر خودروهای خود نصب کنند. اما تعمیرات فرمان برقی روی جعبه نیاز به مهارت و تجهیزات تخصصی دارد که به طور کامل در مجموعه ایران فرمان واقع در شهر تهران فراهم شده است. سنگینی ناگهانی در گرما ایراد نسبتا شایع در این مدل فرمان برقی است که با سرویس اتصالات و کالیبراسیون برطرف می‌شود.