۷ مشکل رایج فرمان برقی (EPS) و راهحل آنها
با وجود مزایای متعدد، سیستمهای فرمان برقی نیز ممکن است دچار مشکلات و خرابیهایی شوند. آشنایی با علائم این مشکلات و روشهای رفع آنها برای رانندگان ضروری است تا ایمنی و راحتی رانندگی حفظ شود. در ادامه، ۷ مشکل رایج فرمان برقی در خودروهای بازار کشور را بررسی میکنیم و برای هر کدام علائم، دلایل فنی، نحوه تشخیص و رفع، و نکات مهم دیگری را توضیح میدهیم. توجه داشته باشید که مشکلات زیر مختص سیستمهای فرمان برقی (EPS) بوده و به دیگر انواع فرمان (مانند هیدرولیک) نمیپردازیم.
دسترسی سریع
مشکل EPS | علائم | علتها | راهحل پیشنهادی |
---|---|---|---|
صدای غیرعادی | جیرجیر/ناله، تقتق هنگام چرخاندن | موتور کمکی معیوب، کوپلر/بوش فرسوده، تسمه داخلی شل، خشکی دندهها | تعمیر/تعویض موتور، تعویض کوپلر و بوش، تنظیم/تعویض تسمه، گریسکاری یا تعویض دندهها |
لرزش فرمان | ارتعاش در حرکت یا درجا، پرش لحظهای | کشش نامناسب تسمه، خطای سنسور گشتاور/زاویه، اتصالات برقی شل، لقی مکانیکی | تنظیم تسمه، کالیبراسیون/تعویض سنسورها، محکمسازی سوکتها، تنظیم یا بازسازی جعبه فرمان |
سفت شدن فرمان | نیاز به نیروی زیاد، کاهش کمک در سرعت پایین | خرابی موتور EPS، نقص سنسورها، ایراد ECU/نرمافزار، افت ولتاژ، عیوب جلوبندی | تعمیر/تعویض موتور، کالیبراسیون/تعویض سنسورها، بروزرسانی/تعمیر ECU، رفع ضعف باتری/دینام، میزان فرمان |
شل بودن/تأخیر پاسخ | خلاصی محسوس، تأخیر در تغییر مسیر | عدم کالیبراسیون سنسور گشتاور، لقی دندهها، کوپلر فرسوده، تنظیم نرم ECU | کالیبراسیون سنسورها، تنظیم پیشبار جعبه، تعویض کوپلر، ریست/بروزرسانی ECU |
کشیده شدن به یک سمت | انحراف متناوب یا دائم چپ/راست | خطای سنسور زاویه/گشتاور، خروجی نامتقارن موتور، مرکز فرمان نامیزان، اختلاف باد یا ساییدگی تایر | کالیبراسیون مرکز، تعویض سنسور معیوب، تست/تعمیر موتور، تنظیم باد و الاینمنت |
روشن شدن چراغ EPS | هشدار داشبورد، قطع یا کاهش کمک | داغی سیستم، خرابی سنسور/موتور، ولتاژ پایین، اختلال CAN/ECU | توقف و ریاستارت، عیبیابی با دیاگ، تعمیر سیمکشی/ECU، تعویض قطعه معیوب، پاککردن خطا و تست |
قطع و وصل متناوب | سفتی لحظهای و بازگشت، کارکرد غیرپایدار | سوکت/سیمکشی شل، لحیمسرد ECU، باگ نرمافزار، سنسور گشتاور ناپایدار | ترمیم سیمکشی و اتصالات، تعمیر/تعویض ECU، ریفلش نرمافزار، تعویض سنسور نامطمئن |
۱. صدای غیرعادی از سیستم فرمان برقی
یکی از نشانههای رایج خرابی فرمان برقی، ایجاد صداهای غیرمعمول هنگام چرخاندن فرمان یا استارت خودرو است. این صداها ممکن است به شکل جیرجیر یا ناله باشند و از ستون فرمان یا محل قرارگیری موتور برقی شنیده میشوند. برای مثال، رانندگان گاهی حین پیچاندن فرمان صدای جیغ مانند یا تق تق خفیفی احساس میکنند. چنین صداهایی آزاردهنده بوده و نشان میدهد قطعهای در سیستم EPS به درستی کار نمیکند.
علتهای فنی:
خرابی موتور برقی فرمان: ضعیف شدن یا خرابی موتور برقی (DC) میتواند علت صدای جیغ یا ناله باشد. این صدا خصوصاً در شرایط خرابی شدید شبیه ناله بلند یا حتی صدای جرقه از زیر کاپوت خواهد شد.
فرسودگی کوپلرها و اتصالات مکانیکی: در خودروهای دارای EPS ستونی، یک کوپلر پلاستیکی بین موتور برقی و ستون فرمان وجود دارد که ضربات را جذب میکند. فرسودگی این قطعه میتواند باعث ایجاد صدای تقتق یا لقی در فرمان شود. به عنوان مثال در برخی خودروهای کرهای مانند هیوندای i30 و النترا، خرابی کوپلر فرمان برقی موجب صدای تقه در هنگام چرخاندن فرمان میشود.
کمبود گریس و خشکی قطعات: خشک کار کردن قطعات داخل جعبه فرمان (مانند چرخدندهها) نیز میتواند موجب صدای سایش شود. مثلا اگر چرخدندههای اتصال موتور به میل فرمان خشک یا معیوب شوند، صدای وز وز یا خرخر احساس خواهد شد.
تشخیص صدای غیرعادی از سیستم فرمان برقی:
تشخیص منشاء صدای فرمان برقی نیاز به دقت دارد. ابتدا محل دقیق صدا را شناسایی کنید (ستون فرمان، زیر کاپوت، جعبه فرمان). سپس اقدامات زیر قابل انجام است:
بازدید چشمی و گوش دادن از نزدیک: کاپوت خودرو را بالا بزنید و از یک نفر بخواهید فرمان را بچرخاند. صدای جیرجیر ممتد میتواند نشاندهنده مشکل موتور برقی فرمان باشد. صدای تقههای متوالی در داخل اتاق معمولاً ناشی از کوپلر فرسوده در ستون فرمان است.
بررسی قطعات جعبه فرمان: اگر صدا شبیه سایش یا خشکی است، باید قطعاتی نظیر چرخدندهها و اتصالات جعبه فرمان بازبینی شوند. وجود براده فلزی یا خش روی قطعات نشاندهنده فرسودگی است. در این حالت سرویس کیت جعبه فرمان یا کوپلر لازم است.
تست موتور برقی: برای اطمینان از سلامت موتور فرمان برقی، میتوان با دستگاههای عیبیاب، میزان جریان کشی موتور و عملکرد آن را بررسی کرد. اگر موتور صداهای غیرعادی تولید میکند یا جریان بیش از حد میکشد، تعویض یا تعمیر موتور ضروری است.
بسته به علت صدا، راهحل متفاوت خواهد بود. اگر موتور برقی معیوب باشد باید آن را تعمیر یا تعویض کرد. در صورت خرابی کوپلر یا لقی اتصالات مکانیکی، تعویض کوپلرهای فرسوده و تنظیم مجدد اتصال موتور به ستون فرمان صدا را برطرف میکند. همچنین گریسکاری قطعات داخل جعبه فرمان در صورت خشک بودن، میتواند صدای ساییدگی را رفع کند. پس از انجام تعمیرات، حتماً خودرو را تست کنید تا از بین رفتن صدا اطمینان حاصل شود.
برای جلوگیری از بروز صداهای غیرعادی، مراقبت از فرمان برقی خودرو را جدی بگیرید. بررسی منظم اتصالات و کوپلرها (مثلاً هر ۴۰ هزار کیلومتر) کمک میکند پیش از ایجاد صدای آزاردهنده، فرسودگی قطعات شناسایی و برطرف شود. همچنین در صورت شنیدن هر صدای غیرطبیعی جدید، سریعاً خودرو را متوقف کرده و بررسی کنید؛ ادامه رانندگی در این وضعیت ممکن است به بخشهای دیگر آسیب بزند . مراجعه به مراکز تخصصی تعمیر فرمان در اولین فرصت، از گسترش خرابی و هزینه اضافی پیشگیری میکند.
آشنایی با علائم و مشکلات فرمان برقی برای رانندگان ضروری است تا ایمنی و راحتی رانندگی حفظ شود.
۲. لرزش و ارتعاش فرمان برقی
لرزش فرمان هنگام حرکت از دیگر مشکلات مرتبط با سیستم EPS است. بسیاری از رانندگان تصور میکنند که لرزش فرمان صرفاً به دلیل مشکل در چرخها یا جلوبندی است، اما خرابی در سیستم فرمان برقی نیز میتواند عامل لرزش باشد. این لرزش ممکن است به صورت ارتعاش مداوم در سرعتهای خاص یا تکانهای کوتاه و ناگهانی در فرمان بروز کند. معمولاً راننده لرزش را در دستان خود روی فرمان حس میکند که میتواند کنترل خودرو را دشوار سازد.
علتهای فنی:
ایراد در سنسورها یا سیگنالدهی: فرمان برقی دارای سنسور گشتاور و زاویه است. اگر سنسور گشتاور سیگنال نادرست بدهد (مثلاً لحظهای قطع و وصل شود)، مقدار نیروی کمکی نوسان پیدا میکند و ممکن است در حین رانندگی لرزش احساس کنید. همچنین خرابی یا کالیبره نبودن سنسور زاویه فرمان میتواند به ناپایداری در کنترل فرمان منجر شود.
اتصالات الکتریکی ضعیف: شل شدن سوکتها و سولفاته شدن کانکتورها در مدار فرمان برقی میتواند عبور جریان را مختل کند. در نتیجه، موتور گاهاً با وقفه کار کرده و لرزش یا تکان در فرمان به وجود میآید. چنین مشکلی تصادفی و متناوب رخ میدهد و ممکن است همراه با چشمک زدن چراغ EPS باشد.
لقی در جعبه فرمان: خرابی بلبرینگهای ستون فرمان یا لق شدن پیچ و مهرههای داخلی جعبه فرمان برقی نیز میتواند در سرعتهای بالا باعث لرزش شود. اگر هنگام عبور از دستانداز یا جاده ناهموار، ارتعاش و صدا به طور همزمان ایجاد شود، این گزینه محتملتر است.
روشهای تشخیص لرزش فرمان برقی:
برای تشخیص علت لرزش فرمان، مراحل زیر را انجام دهید:
بررسی وضعیت تایرها و بالانس چرخ: هرچند این مورد جزو سیستم فرمان خودرو نیست، اما قبل از مقصر عیب یابی EPS، مطمئن شوید چرخها بالانس هستند و مشکلی در تعلیق خودرو وجود ندارد. فشار باد تایرها را نیز بررسی کنید چون کمباد بودن میتواند لرزش و انحراف ایجاد کند. در صورت سلامت چرخها، به سراغ سیستم فرمان برقی بروید.
استفاده از دستگاه دیاگ: با دستگاه عیبیاب به ECU فرمان برقی متصل شوید و کدهای خطا را بخوانید. وجود کد خطای مربوط به سنسور گشتاور یا موتور برقی میتواند علت را روشن کند. همچنین دیتای زنده (Torque Sensor, Steering Angle) در حالت درجا و هنگام چرخاندن فرمان بررسی شود. اگر در دادهها نوسان یا پرش وجود داشته باشد، به احتمال زیاد سنسور معیوب است.
تست در حالت توقف و حرکت: خودرو را در حالت توقف، روشن کنید و فرمان را بهآرامی بچرخانید. اگر در حالت درجا نیز لرزش یا پرش حس شد، مشکل میتواند از موتور یا قطعات داخل آن باشد. در سرعت پایین (۲۰-۳۰ کیلومتر) نیز تست کنید؛ لرزش وابسته به سرعت و شرایط جاده میتواند به تنظیم نبودن زوایای چرخ یا جلوبندی برگردد، ولی لرزش وابسته به زاویه فرمان به EPS مربوط است.
پس از تشخیص علت، در صورت خرابی سنسور گشتاور یا زاویه، ابتدا کالیبراسیون توسط دستگاه انجام میشود و در صورت عدم رفع مشکل، سنسور معیوب تعویض گردد. اتصالات الکتریکی شل یا سولفاته را میبایست محکم و پاکسازی کرد (قطع کردن باتری، تمیز کردن کنتاکتها و استفاده از اسپری تمیزکننده سوکت). برای رفع لقی جعبه فرمان، ممکن است نیاز به تنظیم یا تعویض بلبرینگهای آن باشد. پس از هر تعمیر، تست رانندگی مجدد انجام دهید تا از برطرف شدن لرزش اطمینان حاصل شود.
جهت پیشگیری از لرزش فرمان، هر چند ماه یکبار اتصالات برقی را بررسی کنید تا شل نباشند. توصیه میشود تایرها را به طور منظم بالانس و میزان فرمان کنید؛ عدم تنظیم بودن چرخها میتواند فشار مضاعفی به سیستم فرمان وارد کرده و به مرور ایجاد لرزش کند. اگر احساس کردید کوچکترین لرزشی در فرمان پدید آمده، در اولین فرصت به یک تعمیرگاه متخصص مراجعه نمایید تا علت را قبل از تشدید عیب بیابد. ایران فرمان با تخصص کامل قادر به تست سیستم EPS و تشخیص سریع منشأ لرزش است و با تضمین خدمات، خیال شما را از رفع مشکل راحت میکند.
۳. سفت شدن فرمان برقی و سخت چرخیدن آن
اگر در هنگام رانندگی حس کنید چرخاندن فرمان ناگهان دشوار شده و نیروی بیشتری نسبت به قبل نیاز دارد، احتمالاً سیستم فرمان برقی دچار مشکلی شده که باعث سفت شدن فرمان گردیده است. سفت شدن فرمان به ویژه در سرعتهای پایین (هنگام پارک یا ترافیک) محسوس است؛ در سرعتهای بالا نیز کاهش نرمی EPS میتواند کنترل خودرو را خطرناک کند. این مشکل از جدیترین علائم خرابی فرمان برقی است، چرا که مستقیماً ایمنی رانندگی را تهدید میکند. در خودروهای مجهز به EPS، عموماً روشن شدن چراغ هشدار فرمان نیز همراه با سفتی فرمان مشاهده میشود.
علتهای فنی:
خرابی موتور برقی یا مدار برق: اگر موتور الکتریکی فرمان به هر دلیل از کار بیفتد یا ضعیف عمل کند، فرمان خودرو عملاً بدون کمک خواهد ماند و همانند خودروی بدون فرمان کمکی، سفت میشود. سوختن آرمیچر موتور، خرابی مدار تقویتکننده یا تمام شدن زغالهای موتور (در انواع قدیمیتر) میتواند علت باشد.
اختلال در سنسور گشتاور یا زاویه: سنسور گشتاور فرمان میزان نیروی دست راننده را تشخیص میدهد و به ECU گزارش میکند . اگر این حسگر خراب شود یا کالیبره نباشد، سیستم از نیت راننده مطلع نشده و نیروی کمکی کافی اعمال نمیکند که حاصل آن سفتی فرمان است. سنسور زاویه فرمان نیز اگر از تنظیم خارج شود یا سیگنال اشتباه بفرستد، میتواند ECU را دچار سردرگمی کرده و منجر به قطع یا کاهش کمک در برخی جهات چرخش شود.
ایراد در ECU یا نرمافزار: واحد کنترل الکترونیکی (ECU) فرمان برقی، به دلایلی مانند نوسانات برق خودرو، آبخوردگی یا باگ نرمافزاری ممکن است درست عمل نکند. در نتیجه، فرمان ممکن است ناگهان سفت شود یا رفتاری غیرقابل پیشبینی نشان دهد.
مشکل در منبع برق خودرو: سیستم EPS برای عملکرد صحیح به ولتاژ برق کافی نیاز دارد. ضعیف شدن باتری یا اختلال در دینام میتواند باعث افت ولتاژ در مدار فرمان برقی شود. در این حالت ممکن است هنگام روشن بودن چراغها یا کولر، فرمان سفتتر احساس شود یا گاهی موقع استارت خودرو موقتاً سفت گردد.
عوامل خارج از سیستم EPS: هرچند تمرکز بر سیستم فرمان برقی است، اما نباید عوامل عمومی را نادیده گرفت. کم بودن باد لاستیکها (خصوصاً چرخهای جلو) اصطکاک را افزایش داده و فرمان را سنگین میکند . همچنین تنظیم نبودن زوایای چرخها (میزان نبودن فرمان) یا خرابی قطعات جلوبندی (مانند سیبکها و بوشها) میتواند حرکت چرخها را سختتر کند و این حالت به صورت سفتی در فرمان نمود پیدا کند.
روشهای تشخیص ایراد سفت شدن فرمان برقی:
برای برخورد با مشکل سفت شدن فرمان، اقدامات زیر را به ترتیب انجام دهید:
بررسی موارد ساده و بدیهی: ابتدا فشار باد تایرهای جلو را چک کنید و در صورت کمبود، باد را تنظیم نمایید. سپس مطمئن شوید خودرو خاموش نیست! (زیرا در خودروی خاموش، EPS کار نمیکند و فرمان به طور طبیعی سفت است). اگر باتری ضعیف شده یا چراغ دینام روشن است، ابتدا مشکل برقی خودرو را حل کنید چون ممکن است علت سفتی فرمان، افت ولتاژ باشد.
بررسی فیوز و اتصالات: فیوز مربوط به سیستم EPS را بررسی کنید که نسوخته باشد. همچنین تمامی سوکتها و سیمکشی متصل به یونیت فرمان برقی و موتور را چک کنید که قطعشدگی یا شلشدگی نداشته باشد. گاهی یک اتصال زمین ضعیف یا کانکتور نیمهباز میتواند باعث کار نکردن موتور و سفتی فرمان شود.
عیبیابی با دستگاه: اگر موارد فوق سالم بود، خودرو را به دستگاه دیاگ متصل کنید. وجود خطای سنسور گشتاور یا زاویه در ECU نشاندهنده خرابی یا نیاز به تنظیم آنهاست. همچنین خطاهای مربوط به موتور EPS یا مدار آن به خرابی یونیت یا خود موتور اشاره دارد. در حالت بدون خطا نیز میتوان با دستور فعالسازی موتور (اکتیوتر تست) از طریق دیاگ، عملکرد موتور را تست کرد.
بررسی قطعات داخلی: در صورت لزوم، مجموعه موتور و جعبه فرمان برقی باز میشود تا خرابیهای داخلی بررسی گردد. مثلاً چک کنید آیا محور موتور میچرخد یا گیر کرده، آیا چرخدندههای داخل جعبه سالماند یا ساییدگی دارند. چرخاندن دستی فرمان در حالی که موتور باز است هم میتواند مشخص کند مشکل از قفل بودن است یا عدم کارکرد موتور DC.
برای رفع مشکل اگر موتور برقی سوخته یا ضعیف شده باشد، باید تعمیر یا کلاً تعویض گردد. در صورت خرابی سنسور گشتاور یا زاویه، ابتدا تنظیم مجدد (Calibration) توسط دستگاه مخصوص انجام میگیرد و اگر پاسخ نداد، سنسور تعویض میشود. نرمافزار یا ECU اگر دچار خطا شده باشد، با بروزرسانی نرمافزار یا ریست کردن ECU مشکل برطرف میگردد؛ در موارد خرابی سختافزاری ECU، نیاز به تعمیر تخصصی برد الکترونیکی یا تعویض کل واحد کنترل است. همچنین نباید از دلایل دیگر غافل شد: انجام میزان فرمان و تعمیر قطعات معیوب جلوبندی میتواند سفتی غیرعادی فرمان را برطرف کند . در نهایت، پس از هر اقدام، خودرو را در شرایط مختلف (سرعت پایین، پارک کردن، گردش کامل فرمان) تست کنید تا از رفع نقص اطمینان حاصل شود.
جهت پیشگیری از سفت شدن فرمان برقی همواره به چراغ هشدار EPS روی داشبورد توجه کنید؛ روشن شدن این چراغ میتواند قبل از سفت شدن کامل فرمان به شما اخطار دهد که مشکلی در سیستم وجود دارد. از رانندگی طولانی در وضعیت فرمان تمامچرخیده (مثلاً در پارک کردن با فرمان در انتها) خودداری کنید، زیرا میتواند باعث فشار و حرارت زیاد در موتور برقی شود. همچنین در فصول سرد، پس از استارت اجازه دهید خودرو کمی کار کند؛ دمای بسیار پایین میتواند موقتاً عملکرد موتور و گریس جعبه فرمان را تحت تاثیر قرار داده و فرمان را سفتتر کند. مهمتر از همه، تعمیر سیستم فرمان برقی را نزد تعمیرکار ماهر انجام دهید. مراکز تخصصی مانند ایران فرمان با تجربه ۱۵ ساله در تعمیر انواع فرمانهای هیدرولیک و برقی و ارائه گارانتی کتبی ۱ تا ۳ ساله برای خدمات، گزینهای مطمئن جهت بازبینی منظم فرمان خودرو و جلوگیری از خرابیهای جدی هستند.
۴. شل شدن بیش از حد و تاخیر در پاسخدهی فرمان برقی
گاهی رانندگان احساس میکنند فرمان بیش از حد نرم یا اصطلاحاً شل شده و واکنش سریعی به چرخاندن ندارد. در این وضعیت، ممکن است فرمان خودرو بازی و خلاصی اضافی داشته باشد؛ به این معنی که مقداری میچرخد بدون اینکه چرخهای خودرو بلافاصله واکنش نشان دهند. این مشکل میتواند به اندازه سفت شدن فرمان خطرناک باشد، چرا که تاخیر در واکنش فرمان کنترل خودرو در شرایط اضطراری را دشوار میکند. برای مثال، اگر هنگام رانندگی در جاده با مانعی مواجه شوید ولی فرمان خودروی شما به موقع واکنش نشان ندهد، احتمال تصادف افزایش مییابد.
علتهای فنی:
کالیبره نبودن یا خرابی سنسور گشتاور: یکی از دلایل شل شدن غیرطبیعی فرمان میتواند اختلال در سنسور گشتاور باشد. اگر این سنسور میزان نیروی اعمالی را کمتر از حد واقعی گزارش کند، ECU تصور میکند راننده فشار کمی وارد کرده و نیروی کمکی بیش از حد لازم میفرستد یا برعکس با تأخیر میفرستد. نتیجه این میشود که فرمان تقریباً بدون مقاومت میچرخد و حس بیوزنی یا خلاصی دارد.
لقی در مفاصل مکانیکی فرمان: وجود لقی در بخشهایی مانند اتصال میل فرمان به جعبه یا دندانههای جعبه فرمان میتواند باعث بازی فرمان شود. در سیستمهای EPS نیز همچون فرمانهای معمولی، اگر پیچ تنظیم دهانه دنده شانهای شل شود یا دندانهها ساییده شوند، یک فاصله آزاد در چرخش فرمان ایجاد میشود که راننده آن را به صورت شلی فرمان و تأخیر در تغییر مسیر حس میکند.
خرابی کوپلر و بوشها: اشاره شد که کوپلرهای پلاستیکی ضربهگیر بین موتور و ستون فرمان در صورت فرسودگی تقه و لقی ایجاد میکنند. این لقی علاوه بر صدا، باعث میشود مقداری از چرخش فرمان تلف شود تا کوپلر جمع گردد؛ در نتیجه واکنش نهایی کمی با تأخیر خواهد بود.
مشکل در تنظیمات ECU یا حالتهای رانندگی: برخی خودروهای جدید دارای تنظیمات سفتی و نرمی فرمان (مد Comfort, Sport) هستند. اگر تنظیمات نرمترین حالت فعال بماند یا ECU در تشخیص سرعت خودرو دچار خطا شود، ممکن است میزان کمک بیش از حد معمول باشد و حس شلی ایجاد شود. هرگونه ناهماهنگی در دادههای سرعت یا حالت رانندگی که به ECU فرمان برسد میتواند خروجی نیروی موتور فرمان برقی را بهم بریزد.
روشهای تشخیص شل شدن فرمان برقی:
ابتدا مشخص کنید آیا شلی فرمان دائمی است یا در شرایط خاصی رخ میدهد. برای مثال اگر خودرو حالت رانندگی قابل تنظیم دارد، تغییر وضعیت (مثلاً به حالت اسپرت) را امتحان کنید؛ اگر سفتی به حالت عادی برگشت، مشکل در تنظیمات است. در غیر این صورت:
بررسی دستی: خودرو را خاموش کرده و فرمان را با دست حرکت دهید. وجود هرگونه لقی (صدای تقه یا حرکت آزاد قبل از درگیر شدن چرخها) را بررسی کنید. اگر لقی حس شد، باید جعبه فرمان بررسی و تنظیم شود. پیچ تنظیم لقی جعبه فرمان (در صورت قابل تنظیم بودن) را میتوان اندکی سفتتر کرد، اما این کار حتماً باید توسط متخصص انجام شود تا از فشار بیش از حد به سیستم جلوگیری گردد.
عیبیابی برقی: با دستگاه دیاگ، کدهای خطای ECU فرمان را بخوانید. خطای سنسور گشتاور یا زاویه میتواند دلیل تأخیر در پاسخدهی باشد. همچنین پارامتر «زاویه فرمان گزارششده» را در حالت خاموش مقایسه کنید؛ اگر مثلاً ECU فکر میکند فرمان ۵ درجه چرخیده در حالی که در واقع صفر است، نیاز به کالیبراسیون سنسور زاویه وجود دارد.
تست رانندگی: خودرو را به آرامی در مسیر مستقیم حرکت دهید و به شکل مارپیچ فرمان را به چپ و راست حرکت دهید. اگر خودرو با تأخیر به تغییر جهت پاسخ داد یا لازم است بیش از حد معمول فرمان را بچرخانید، موضوع شل بودن فرمان تأیید میشود. این تست را مکانیک میتواند انجام دهد تا مطمئن شود مشکل از حسگرها (که به تدریج نیروی کمک را زیاد و کم میکنند) نیست.
در صورت وجود لقی در جعبه فرمان، اگر امکان تنظیم آن باشد باید توسط کارشناس تنظیم گردد. در غیر این صورت تعویض برخی قطعات داخلی جعبه فرمان (مانند بلبرینگها) ضرورت مییابد. برای خرابی یا تنظیم نبودن سنسور گشتاور/زاویه، سادهترین راهحل انجام کالیبراسیون با دستگاه است تا نقطه صفر و حساسیت این حسگرها تصحیح شود. در صورت معیوب بودن، چارهای جز تعویض سنسور نیست. اگر کوپلر یا بوش ضربهگیر فرسوده شده، باید تعویض شود؛ خوشبختانه هزینه این قطعه زیاد نیست اما تأثیر آن در رفع لقی و بهبود حس فرمان قابل توجه است. همچنین اگر شلی فرمان به خاطر خطای نرمافزاری یا تنظیمات ECU باشد، با بهروزرسانی نرمافزار ECU و ریست تنظیمات میتوان مشکل را رفع کرد. گاهی نیاز است ECU فرمان یکبار خاموش/روشن (Reset) شود تا از حالت خطا خارج گردد.
برای پیشگیری از شل شدن فرمان، کوپلرها و اتصالات مکانیکی ستون فرمان بررسی را کنید. هر گونه صدای تقه یا لقی کوچک را جدی بگیرید و در اولین فرصت تنظیم جعبه فرمان را به تعمیرگاه بسپارید. همچنین پس از انجام هرگونه تعمیرات جلوبندی یا تصادف، تنظیم مجدد زوایا و کالیبراسیون سنسور فرمان را فراموش نکنید. رانندگی طولانی در جادههای پر دستانداز میتواند به مرور به جعبه فرمان آسیب زند؛ لذا اگر بیشتر در چنین مسیرهایی رانندگی میکنید، دفعات بازبینی فرمان را افزایش دهید. استفاده از متخصصین ماهر اهمیت زیادی دارد؛ یک مکانیک ناآشنا ممکن است با تنظیم نادرست، فرمان را بیش از حد سفت یا شل کند. در ایران فرمان به صورت کاملاً تخصصی سیستمهای فرمان را عیبیابی و تنظیم میکنیم پس با اطمینان خودرو خود را برای رفع چنین مشکلاتی به ما بسپارید.
۵. کشیده شدن خودرو به یک سمت (انحراف ناگهانی)
اگر خودروی شما در حین حرکت در مسیر مستقیم بیدلیل به چپ یا راست منحرف میشود و مجبورید مرتب فرمان را اصلاح کنید، ممکن است مشکل از سیستم فرمان برقی باشد. البته کشیده شدن خودرو میتواند علل گوناگون (تنظیم نبودن چرخها یا باد تایر) داشته باشد، اما یکی از نشانههای خرابی EPS نیز همین تمایل غیرعادی خودرو به یک سمت است. در شرایط حاد، ممکن است خودرو ناگهان و برای لحظاتی کوتاه به یک سو کشیده شود که قطعاً برای راننده ترسناک خواهد بود. این مشکل را نباید با عدم تنظیم فرمان (فرمان کج) اشتباه گرفت؛ در عدم تنظیم، خودرو همیشه به یک سمت میکشد، اما در خرابی EPS ممکن است انحراف ناگهانی و متناوب رخ دهد.
علتهای فنی:
عملکرد نادرست سنسورها یا ECU: انحراف ناگهانی اغلب به خاطر اختلال در خواندن ورودیها توسط ECU فرمان است. اگر سنسور گشتاور یا زاویه لحظهای سیگنال غلط بدهند، ممکن است ECU نیروی کمکی نامتوازنی اعمال کند. مثلاً ECU تصور میکند راننده قصد چرخش دارد، در نتیجه بدون دخالت راننده اندکی فرمان را به یک سمت میچرخاند. این حالت معمولاً سریع تصحیح میشود اما همان چند ثانیه انحراف میتواند خطرساز باشد.
خرابی در موتور برقی (عملکرد نامتقارن): ممکن است موتور برقی فرمان در یک جهت بهخوبی نیرو بدهد ولی در جهت دیگر گیر داشته باشد یا خروجی کمتر تولید کند. در نتیجه هنگام چرخش به یک سمت فرمان سبک و کمکدار است اما به سمت دیگر سفتتر عمل میکند. این تفاوت در عملکرد دو سمت، میتواند باعث شود خودرو به سمتی که کمک بیشتر دارد رانش پیدا کند.
عدم کالیبره بودن سنسور موقعیت مرکز: در بسیاری از سیستمهای EPS یک نقطه مرکز (Center) تعریفشده دارند. اگر به دلیل تعمیرات یا ضربه، این موقعیت مرجع به درستی تنظیم نشده باشد، سیستم فرمان ممکن است مرکز را کمی متمایل تشخیص دهد و سعی کند فرمان را به اشتباه تصحیح کند.
تفاوت فشار باد و ساییدگی لاستیکها: هرچند این مورد مستقیماً به EPS ربطی ندارد، اما اختلاف فشار باد بین دو چرخ جلو یا ساییدگی نامساوی لاستیکها میتواند موجب کشیدگی شود. سیستم EPS در چنین شرایطی ممکن است با اعمال نادرست نیرو این کشش را تشدید کند یا در جبران آن ناتوان باشد.
روشهای تشخیص کشیده شدن خودرو به یک سمت:
هنگام مواجهه با کشیده شدن غیرعادی خودرو، ابتدا موارد ساده را بازبینی کنید: باد لاستیکها را تنظیم کرده و مطمئن شوید هر دو طرف یکسان است. سپس میزان فرمان (الاینمنت) را در تعمیرگاه بررسی کنید تا از سالم بودن زوایای تعلیق اطمینان یابید. اگر مشکل پابرجاست:
بررسی کدهای خطا: با دستگاه دیاگ چک کنید آیا سنسور زاویه فرمان خطا دارد یا خیر. همچنین وضعیت Offset سنسور زاویه را ببینید؛ اگر فرمان در حالت مستقیم باشد ولی دستگاه مثلاً ۵+ درجه را نشان دهد، سنسور باید مجدداً تنظیم گردد.
تست رانندگی با کارشناس: رانندگی در خط مستقیم را امتحان کنید. اگر خودرو همواره به یک سمت میکشد، احتمالاً تنظیمات مکانیکی دخیل است. اما اگر گاهوبیگاه و ناگهانی این اتفاق میافتد، به احتمال زیاد خطای الکترونیکی یا سنسورهاست.
بررسی سیستم ترمز: اطمینان حاصل کنید که کشیده شدن ناشی از گیر کردن احتمالی ترمز یک چرخ نیست (هر چند این غیرمرتبط با EPS است اما علائمش شبیه کشش فرمان است). برای این منظور پس از طی مسافت، دمای دیسکهای ترمز چپ و راست را مقایسه کنید.
اگر مشکل از تنظیم نبودن مرکز فرمان یا سنسورها باشد، باید کالیبراسیون سنسور زاویه فرمان صورت گیرد. این کار با دستگاه در تعمیرگاه قابل انجام است که طی آن فرمان دقیقاً در موقعیت مستقیم ثابت شده و مقدار صفر جدید تعریف میشود. در صورت خرابی سنسور گشتاور یا زاویه (ارسال سیگنال اشتباه)، تعویض سنسور معیوب ضروری است. چنانچه خروجی موتور در یک سمت دچار مشکل باشد، باید موتور برقی باز شده و در صورت وجود ایراد (مثلاً خرابی بخشی از مدار یا چرخدنده مربوط به حرکت در جهت خاص) تعمیر یا تعویض شود. برای رفع دائمی مشکل، نرمافزار ECU فرمان نیز بهتر است بررسی و در صورت نیاز بهروزرسانی گردد تا از حذف باگها اطمینان حاصل شود. اگر کشیدگی خودرو پس از این اقدامات رفع نشد، علت احتمالاً خارج از سیستم فرمان برقی است (مثلاً در سیستم تعلیق یا شاسی) که باید جداگانه برطرف شود.
توجه داشته باشید پس از هر بار انجام تنظیم زوایای چرخ یا تعمیرات جلوبندی، حتماً وضعیت فرمان را بررسی و در صورت نیاز سنسورهای EPS را مجدداً تنظیم کنید. اختلاف باد چرخها را هیچگاه دستکم نگیرید؛ به طور منظم (هفتهای یکبار) فشار تایرها را کنترل کنید تا متعادل باشند. همچنین در صورت کوچکترین هشدار یا انحراف در رانندگی، سریع اقدام کنید. ادامه رانندگی با خودرویی که خودبهخود چپ و راست میرود بسیار خطرناک است. توصیه میشود رفع این مشکل را به متخصصین باتجربه بسپارید، زیرا عیبیابی آن گاهاً پیچیده است.
۶. روشن شدن چراغ هشدار فرمان برقی (EPS)
خودروهای مجهز به فرمان برقی دارای یک چراغ هشدار اختصاصی EPS روی صفحه کیلومتر (داشبورد) هستند. این چراغ به شکل یک فرمان کوچک (اغلب به رنگ زرد یا قرمز) نمایش داده میشود. روشن شدن چراغ فرمان برقی به راننده اعلام میکند که اختلالی در سیستم EPS شناسایی شده است. در بسیاری موارد همزمان با روشن شدن این چراغ، فرمان خودرو سفت میشود یا از حالت عادی خارج میگردد. گاهی نیز ممکن است سیستم به طور مقطعی از کار بیفتد و دوباره برگردد. روشن ماندن چراغ EPS را نباید نادیده گرفت، زیرا این سیستم مستقیماً با ایمنی رانندگی مرتبط است.
دلایل رایج روشن شدن چراغ EPS:
افزایش دمای سیستم و محافظت خودکار: برخی خودروها در شرایط فشار زیاد به موتور برقی (مثلاً چرخاندن مداوم فرمان درجا یا رانندگی طولانی در گرما) دمای واحد EPS بالا میرود. در این حالت جهت محافظت، ECU فرمان موقتاً سیستم را غیرفعال کرده و چراغ EPS را روشن میکند. معمولاً پس از خنک شدن و خاموش/روشن کردن خودرو، چراغ خاموش میشود.
خرابی سنسورها یا موتور: شایعترین علت روشن شدن چراغ، خرابی قطعات سنسور یا موتور است. هنگامی که سیگنال یکی از حسگرها غیرمنطقی شود (مثلاً اختلاف ولتاژ مرجع سنسور گشتاور) یا موتور جریان بیش از حد بکشد، ECU خطا را تشخیص داده و چراغ را روشن میکند.
مشکلات برقی و ولتاژ: افت شدید ولتاژ باتری یا نوسان برق در سیستم میتواند به صورت اشتباه توسط ECU به عنوان خرابی سیستم فرمان تفسیر شود و چراغ را روشن کند. برای مثال، مشاهده شده در برخی خودروها هنگام ضعیف بودن دینام و روشن بودن کولر، چراغ EPS گاها روشن و خاموش شده است.
اختلال شبکه ارتباطی (CAN BUS): در خودروها، یونیتهای مختلف از طریق شبکه با هم در ارتباطند. اگر ارتباط ECU فرمان با سایر واحدها (مثلاً ECU موتور یا سیستم پایداری) قطع و وصل شود، ممکن است چراغ خطا روشن گردد. این حالت کمتر رایج است اما در برخی خودروهای داخلی گزارش شده که نویز در شبکه CAN موجب خطای کاذب EPS شده است.
اقدامات لازم هنگام روشن شدن چراغ EPS
بررسی وضعیت عملکرد: اولین کار این است که بررسی کنید آیا فرمان نسبت به قبل تغییری کرده است یا خیر. اگر فرمان سفت شده یا خودرو واکنش طبیعی ندارد، با احتیاط خودرو را به کناری هدایت کنید. خاموش و روشن کردن خودرو را امتحان کنید؛ گاهی اوقات چراغ پس از ریاستارت خاموش میشود (در موارد حرارت بالا یا اختلال موقت).
عدم ادامه مسیر طولانی: در صورتی که چراغ روشن باقی ماند، از رانندگی طولانی یا با سرعت بالا خودداری کنید. چون ممکن است هر لحظه سیستم از کار بیفتد و کنترل خودرو دشوار شود. اگر در شرایط پیچ خطرناک یا ترافیک سنگین هستید و فرمان سفت شده، حتماً با سرعت پایین و چراغ هشدار، خود را به محل امن برسانید.
بررسی موارد برقی: نگاهی به وضعیت باتری و دینام بیندازید (آیا چراغ دینام روشن است؟ نور چراغهای خودرو عادیست؟). همچنین اتصالات فیوز EPS را بررسی کنید. در صورت یافتن مشکلی در این بخشها (مثل شل بودن سرباتری)، آن را رفع کنید شاید چراغ خاموش شود.
عیبیابی با دستگاه: بهترین اقدام بعدی مراجعه به تعمیرگاه و اتصال دستگاه عیبیاب است. کد خطاهای ذخیرهشده در ECU اطلاعات ارزشمندی از علت خواهند داد. برای مثال خطای C1541 در برخی خودروها به معنای مشکل سنسور گشتاور است. تکنسین با تحلیل کدهای خطا و پارامترهای لحظهای میتواند تشخیص دهد که ایراد از کدام بخش بوده است.
بسته به کد خطا و تشخیص مکانیک، قطعه معیوب باید تعمیر یا تعویض شود. در بسیاری از موارد مربوط به چراغ EPS، تعویض سنسور گشتاور فرمان مشکل را حل کرده است، چرا که این سنسور قطعهای حساس بوده و خرابی آن رایجتر است. همچنین تعویض موتور برقی در صورت سوختن یا خرابی، پس از روشن شدن چراغ لازم میشود. اگر خطا مربوط به ارتباطات یا ولتاژ باشد، بررسی سیمکشی و شبکه CAN ضرورت دارد؛ در این حالت ممکن است نیاز به تعمیر دستهسیم یا تعویض ECU باشد. بهروزرسانی نرمافزار ECU فرمان نیز پس از رفع ایراد توصیه میشود تا از تکرار خطا جلوگیری شود. پس از هر تعمیر، حتماً سیستم پاکسازی خطا (Clear) شده و خودرو تست میگردد تا اطمینان حاصل شود چراغ مجدداً روشن نمیشود.
برای جلوگیری از روشن شدن چراغ EPS مراقبت از سیستم برق خودرو (باتری، دینام و اتصالات) میتواند از بروز بسیاری از خطاها جلوگیری کند. هیچگاه خودرو را با باتری معیوب یا ولتاژ پایین استفاده نکنید. به علاوه، در فواصل معین (مثلاً سالیانه) با دستگاه دیاگ، سیستم EPS را چک کنید تا اگر خطایی دارد (که هنوز چراغ را روشن نکرده)، شناسایی و برطرف شود. در ترافیکهای سنگین یا سربالاییهای طولانی که ممکن است فرمان زیاد چرخانده شود، در صورت امکان وقفههایی به خودرو بدهید تا سیستم بیش از حد داغ نشود. اگر هم چراغ EPS یکبار روشن و سپس خاموش شد، آن را نادیده نگیرید؛ بهتر است برای اطمینان یک متخصص فرمان خودرو را بازبینی کند. ایران فرمان به عنوان مرجع تعمیر سیستمهای فرمان خودرو در تهران با دستگاههای عیبیابی میتواند چنین مشکلاتی را سریع تشخیص داده و رفع کند و با گارانتی تعمیرات، به شما اطمینان خاطر میدهد.
۷. قطع شدن ناگهانی سیستم فرمان برقی
آخرین مشکلی که ممکن است رانندگان تجربه کنند، از کار افتادن متناوب یا ناگهانی سیستم فرمان برقی است. در این حالت، ممکن است هنگام رانندگی برای چند لحظه فرمان یکباره سفت شود (کمک قطع گردد) و سپس دوباره عادی شود. یا ممکن است صبحها پس از استارت، EPS کار نکند ولی پس از طی مسافتی ناگهان وصل شود. چنین وضعیتی بسیار خطرناک است زیرا قابل پیشبینی نیست و ممکن است در لحظه حساس، فرمان سفت شده و کنترل خودرو از دست برود. گزارشهایی از مالکین برخی خودروهای داخلی وجود دارد که سیستم EPS آنها گاهی در حین حرکت Reset میشد و دوباره شروع به کار میکرد. این نشان میدهد مشکلی در سیستم وجود دارد که باید سریعاً برطرف شود.
علتهای فنی:
ایراد در سیمکشی یا اتصالات: شایعترین دلیل اختلالات متناوب، شل بودن سوکتها یا آسیب در سیمکشی است. برای مثال، یک اتصال بدنه که خوب محکم نشده باشد، میتواند گاهی اتصال برقرار کند و گاهی قطع شود و باعث خاموش و روشن شدن یونیت فرمان گردد.
خرابی ECU (ترک لحیم یا حرارت): ممکن است برد الکترونیکی واحد EPS دچار یک لحیمسردی یا ترک خوردگی مدار شده باشد که بر اثر تکانهای جاده یا تغییر دما، اتصالش قطع و وصل شود. این حالت میتواند باعث ریست شدن ECU یا توقف لحظهای عملکرد آن شود.
مشکل نرمافزاری یا Crash Data: گاهی اوقات در ECU فرمان خطاهای نرمافزاری انباشته میشود که ECU را به حالت ایمنی میبرد. برای نمونه، اگر چند بار موتور EPS بیش از حد جریان بکشد، ECU ممکن است برای محافظت، به طور خودکار موتور را قطع کند تا خطر برطرف شود. پس از چند ثانیه دوباره وصل میشود.
سنسور گشتاور معیوب: سنسوری که ناقص کار میکند (مثلاً سیمکشی آن آسیب دیده یا خود حسگر ترک برداشته)، ممکن است بعضی لحظات داده اشتباه بدهد و ECU به اشتباه کمک را قطع کند. این حالت میتواند بینظم رخ دهد و تشخیص آن سخت است.
روشهای تشخیص قطع شدن ناگهانی سیستم فرمان برقی:
عیبیابی مشکلات متناوب چالشبرانگیز است، زیرا شاید در زمان مراجعه به تعمیرگاه همه چیز عادی کار کند. بنابراین:
بررسی تاریخچه خطا در ECU: حتی اگر در لحظه خطایی نباشد، با دستگاه دیاگ تاریخچه کدهای خطا را بخوانید. وجود خطاهایی مثل Loss of Communication یا High Temperature Cutoff یا خطای سنسور در حافظه ECU، سرنخ مهمی است.
تکان دادن سیمکشی در حالت روشن: خودرو را روشن کنید و در حالت درجا، کسی فرمان را بچرخاند. همزمان فرد دیگری به آرامی سیمکشی و سوکتهای مرتبط با یونیت فرمان را در نقاط مختلف تکان دهد. اگر با این کار فرمان ناگهان سفت شد یا چراغ EPS روشن گردید، یعنی مشکلی در همان بخش سیمکشی/سوکت وجود دارد.
تست در شرایط مختلف: دقت کنید آیا الگوی خاصی برای وقوع مشکل وجود دارد؛ مثلاً همیشه بعد از یک مدت رانندگی در ترافیک این اتفاق میافتد، یا وقتی هوا خیلی گرم است، یا مثلاً موقع عبور از سرعتگیر دچار مشکل میشود. این سرنخها میتواند در تشخیص منشاء بسیار کمک کند (حرارت = احتمال خرابی ECU، تکان = سیمکشی یا ECU، زماندار بودن = نرمافزار).
بررسی سیستم برق: مطمئن شوید که ولتاژ سیستم پایدار است. یک ولتمتر به فندکی بزنید و هنگام رانندگی نگاه کنید که آیا همزمان با اختلال فرمان، ولتاژ باتری افت ناگهانی دارد یا نه. افت شدید ولتاژ ممکن است نشانگر مشکل در دینام یا اتصالات باتری باشد که ریشه مشکل فرمان است.
بسته به تشخیص، اقدامات لازم انجام میشود. اگر ایراد از سیمکشی یا اتصالات بود، ترمیم، لحیم یا تعویض سیمکشهای صدمهدیده و محکم کردن کانکتورها ضروری است. در مورد خرابی ECU، اغلب یا باید تعمیر تخصصی (در صورت امکان، تعمیر لحیم سرد روی برد) انجام شود یا کل یونیت فرمان تعویض گردد. خوشبختانه مرکز تخصصی ایران فرمان به تعمیر یونیتهای EPS نیز میپردازد و در مواردی، یونیت معیوب را با هزینه کمتر نسبت به نو، تعمیر میکند. اگر مشکل از نرمافزار یا خطاهای تجمعیافته باشد، یک برنامهریزی مجدد (Reflash) ECU میتواند موثر باشد. بهروزرسانی نرمافزار توسط نمایندگی یا مراکز مجهز انجام میشود. همچنین پس از رفع عیب، تمام سنسورها کالیبره و سیستم تست جادهای شود تا از کارکرد پایدار آن در درازمدت اطمینان حاصل گردد.
برای پیشگیری از بروز اختلالات ناگهانی، سیمکشی خودرو خصوصاً در قسمت جلوی اتاق و موتور را از ضربه و آب محفوظ نگه دارید. نصب هرگونه سیستم برقی اضافی (دزدگیر، بوقهای تقویتی و غیره) را به شکل استاندارد انجام دهید تا تداخل در شبکه برق ایجاد نشود. همچنین پس از تصادفات که احتمال وارد شدن ضربه به ECU فرمان یا سیمهای آن هست، حتماً سیستم EPS را چک کنید حتی اگر ظاهراً درست کار میکند. نکته مهم دیگر، مراجعه سریع به تعمیرگاه در اولین باری است که خودرو رفتار غیرعادی نشان میدهد. منتظر نمانید تا مشکل حادتر شود؛ مشکلات متناوب معمولاً رو به بدتر شدن میروند. با مراجعه به متخصصین مجرب و شرح دقیق شرایط وقوع مشکل، میتوان علت را زودتر پیدا و برطرف کرد. در ایران فرمان در صورت نیاز، یونیت رزرو به شما ارائه میشود تا در مدتی که واحد معیوب بررسی یا تعمیر میشود، خودرویتان زمینگیر نشود و این سطح از خدمات، اعتماد مشتریان را جلب کرده است.
جمعبندی
فرمان برقی به عنوان یک آپشن خودرو، آسایش و مصرف سوخت بهینهتری را به ارمغان میآورد، اما نیازمند توجه و نگهداری مناسب است. هریک از ۷ مشکل رایج فوق میتواند تجربه رانندگی را تحت تاثیر قرار داده و حتی خطرآفرین شود. با شناخت علائم و علل این مشکلات، میتوان بهموقع اقدامات لازم را انجام داد و از هزینهها و مخاطرات بیشتر پیشگیری کرد. توصیه نهایی ما این است که هرگونه نشانه غیرعادی در فرمان خودرویتان را جدی بگیرید. در صورت بروز مشکلات فرمان برقی، بهترین اقدام مراجعه به تعمیرگاههای متخصص و معتبر است. مجموعه ایران فرمان با تمرکز ویژه بر سیستمهای فرمان و بهرهگیری از کارشناسان مجرب، میتواند ضمن عیبیابی دقیق، تعمیرات را به شکل اصولی انجام دهد و با ارائه گارانتی کتبی تعمیرات تا ۳ سال، اعتماد و آرامش خاطر را برای رانندگان فراهم کند. با مراقبت صحیح و سرویس بهموقع، از عملکرد روان و ایمن فرمان برقی خودروی خود در سالهای آینده لذت ببرید.
پست های مرتبط
میزان فرمان با دستگاه: راهنمای جامع
تنظیم فرمان انواع خودرو ایرانی و خارجی در تهران میزان فرمان با دستگاه: راهنمای جامع…
فرمان هیدرولیک بهتر است یا برقی؟
مقایسه مزایا و معایب فرمان هیدرولیک بهتر است یا برقی؟ با پیشرفت فناوریهای خودرویی و…
تفاوت فرمان برقی، هیدرولیک و الکتروهیدرولیک در خودروها
آشنایی با انواع تکنولوژی فرمان تفاوت فرمان برقی، فرمان هیدرولیک و الکتروهیدرولیک در خودروها فرمان…
سفت شدن فرمان خودرو: بررسی دلایل و روشهای رفع آن
فرمان هیدرولیک و برقی سفت شدن فرمان خودرو: بررسی دلایل و روشهای رفع آن سیستم…